DALGALARIN KARŞILAŞMASI

10. Sınıflar ve yks fizik dersi konusu. İki veya daha fazla atmanın karşılaşması. Dalgaların üst üste binmesi. Atmalarda yapıcı ve yıkıcı girişim. Atmaların bileşkesi. 

Dalgalarda Yapıcı Girişim Olayı

Yukarıdaki şekilde x ekseninin üst noktasında zıt yönlerden hareket eden iki dalga görülmektedir. 1. Dalga hareketli uçtan yansımış ve yön değiştirmiştir. 2. Dalga 1. Dalganın ardından gönderilmiştir. 2 dalga karşılaştığında genlikleri toplamı herbirinin genliğinin toplamı kadar olur. Bu iki atma tam karşılaştıklarında aşağıdaki şekli meydana getirirler.

Yukarıdaki şekil yapıcı girişim olayını göstermektedir.

İki dalga üst üste binince oluşan yeni dalganın genliği, birleşen dalgaların genlikleri toplamı kadar olur.

Yani her iki dalga da baş aşağı veya baş yukarı ve zıt yönlerde hareket ediyorlarsa bu dalgalar karşılaştıklarında yapıcı girişim olayı olur ve genlikleri 2 dalganın genlikleri toplamı kadar olur.

Dalgalarda Yıkıcı Girişim Olayı

Şekilde bir yayda hareket eden iki dalga görülmektedir. 1. Dalga x ekseninin üst kısmında 2. Dalga x ekseninin alt kısmında hareket etmektedir. Bu dalgalardan üsttekinin genliği A, alttakinin genliği -2A'dır. Bu iki dalga karşılaştıklarında birbirlerini nötrler. Oluşan yeni dalganın genliği bu iki dalganın genliklerinin farkı olur (yukarıdaki dalgada A – 2A = -A). Yukarıdaki iki dalga karşılaştıklarında aşağıdaki şekil meydana gelir.

Yani birisi baş aşağı diğeri baş yukarı zıt yönlerde hareket eden iki dalga karşılaştıklarında yıkıcı girişim olayı meydana gelir ve bu dalgaların bileşkelerinin genliği iki dalganın genliklerinin farkı kadar olur.

Örnek:

Aşağıdaki şekilde hızları 1 br/s olan iki dalga aynı yönlerde hareket etmektedir. Bu iki dalganın şekildeki konumlarından 6 saniye sonraki şeklini çiziniz.

Çözüm:

Dalgalar aynı yönde hareket etmektedir. Öndeki dalganın ön kısmı 2 saniye sonra engele kavuşacaktır. 6 saniye sonra engelden 4 birim uzakta olacaktır. 2. Dalganın ön kısmı 6 saniye sonra engele 2 birim mesafede olacaktır. Bu anda iki dalga üst üste binmiş olacaktır. Dalgaların bileşkesinin genliği iki dalganın genliklerinin farkına eşit olacaktır ve mutlak değeri daha büyük olan genliğin yönünde olacaktır.

Yukarıdaki şekilde en üstteki şekil dalgaların ilk konumunu göstermektedir. En alttaki şekil dalgaların karşılaştıkları anı ve K, L noktalarının konumunu göstermektedir. Ortadaki şekil bu iki dalganın üst üste geldiği anda meydana gelen dalgayı göstermektedir. Bileşke dalga, ortadaki şekildir.

Atmaların Farklı Ortamlara Geçişi

Yay Dalgalarının Yansıması

SANATSAL BİLGİ

03/02/2019