Özel Ders

FİZİKTE BÜYÜKLÜKLER VE MODELLEME

FİZİĞİN DOĞASI –IV-
Fiziğin Doğası konulu bu yazı dizisinin 4. Ve son bölümünde skaler ve vektörel büyüklükler, vektörlerin özellikleri ve fiziksel modelleme konuları işlenecektir.

Fizikte iki tür büyüklük vardır.

A-Skaler büyüklükler

B-Vektörel Büyüklükler

Skaler büyüklükler: sadece sayısal bir değer ve birim ile ifade edilen büyüklüklerdir. Örnek 5 kg

Vektörel büyüklükler: sayısal değer ve birim ile birlikte yön ile de ifade edilirler.

Örnek . A şehrinden 5km uzakta güneydoğu yönünde

Vektörlerin bir skaler büyüklüğü, bir başlangıç noktası, doğrultusu ve yönü vardır.

Vektörlerin Özellikleri

-Doğrultusu ve yönü değiştirmeden bir vektör istene yere taşınabilir.

-İki vektörün eşit olabilmesi için doğrultular, yönleri ve büyüklükleri aynı olmalıdır.

-Büyüklük ve doğrultusu aynı olan, yönleri ise birbirine ters olan iki vektöre zıt vektörler denir.

-Bir vektörün büyüklüğü yönüne bakılmaksızın her zaman pozitiftir.

Fizikte Modelleme

Gerçekte var olan bir sisteme, olay veya olguya benzetilerek yapılan kopyalara veya zihinde canlandırılan veya gözle görülemeyecek büyüklükte olup deneylerle kanıtlanmış bir sistemin gerçek yaşamda canlandırılmasına modelleme denilir.

Örnek : Atom yapısının Güneş Sistemine benzetilmesi.

Fizikte model oluşturmak demek herhangi bir olay, olgu veya hipotezin test edilebilmesini sağlamak demektir.

Fizikte Matematik Kullanımı

Fiziksel bir modelde yapılan test sonuçlarının bir anlam ifade edebilmesi için bunların matematiksel olarak ifade edilmesi gerekir.

Fizikte matematik kullanımını şu şekilde sıralayabiliriz.

-Deney ve gözlemlerden toplanan verileri yorumlamada

-Modelleme sırasında gerekli sayısal işlemleri yapmada

-Deney ve gözlem sonuçlarının formüllerle anlatımında

Bağımlı, Bağımsız ve Kontrol Edilebilen Değişkenler

Kontrol Edilen Değişken: Deneyde sabit tutulan değere kontrol edilen değişken denir.

Bağımsız Değişken: Deneyi yapan kişinin istediği gibi değiştirebildiği değere denir.

Bağımlı Değişken: Deneyde bağımsız değişken değiştikçe bundan etkilenen değer bağımlı değişkendir.

Fizik Ve Günlük Yaşam

Günümüz teknolojisi fizikle iç içedir. Fizik bilimi yaptığı araştırma ve geliştirmelerle diğer bilimlerin gelişmesine katkıda bulunurken, birçok insan hayatını kolaylaştıran buluşlar yapar.

Uydular, Cep Telefonları, LCD, Pazma Tv’ler, MR, Güneş Pili, Nano Teknoloji, Robotlar, Teleskop, Mikrodalga fırın gibi insan hayatını kolaylaştıran ve doğaya yardımcı pek çok üründe fizik biliminin payı vardır.