MADDELERİN ORTAK VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 

Her madde kütle, hacim, eylemsizlik ve tanecikli yapıya sahiptir. Bunlara ortak özellikler denir. Bunların yanında birde ayırt edici özellikler vardır.

Maddelerin Ortak Özellikleri

Maddelerin hepsinde bulunan ortak özellikleri vardır bunlar;

1-Kütle

Her maddenin bir kütlesi vardır.

2- Hacim

Her madde uzayda bir yer kaplar.

3- Eylemsizlik

Her madde hareket veya durmaya karşı eylemsizlik özelliğine sahiptir.

4- Tanecikli yapı

Her madde atom veya moleküllerden oluşan tanecikli yapıya sahiptir.

Maddelerin Ayırt Edici Özellikleri

Maddelerin kendilerine özgü olan ve aynı koşullarda farklı maddelerde farklı değerler gösteren ve madde miktarına bağlı olmayan özelliklerine ayırt edici özellikler denir.

Özkütle, genleşme katsayısı, kaynama noktası, donma noktası, erime noktası, ısıl iletkenlik, elektriksel iletkenlik maddelerin ayırt edici özelliklerindendir.

Özkütle (yoğunluk)

Maddenin birim hacminin kütlesi olarak tanımlanır.

Bir maddenin kütlesinin hacmine bölümüne o maddenin özkütlesi (yoğunluğu) denir. Yoğunluk d ile gösterilir.

d = Kütle / Hacim = m/V

Yoğunluğun birimi kg/m³  tür. Fakat genelde g/cm³  veya g / mL gibi birimler kullanılmaktadır.

Bir maddenin yoğunluğu belirtilirken hangi sıcaklıkta ölçüldüğü de belirtilmelidir.

Homojen Karışımların Yoğunluğu

Birbiriyle homojen olarak karışabilen sıvıların kütleleri m1, m2, m3 … hacimleri V1, V2, V3, … ise karışımın yoğunluğu dk;

   bağıntısı ile bulunur.

Karışımı meydana getiren maddelerin hacmi eşit ise karışımın yoğunluğu, karışan maddelerin yoğunluklarının aritmetik ortalamasıdır.

Madde yoğunlukları d₁   ve d₂  , hacimleri V ise karışımın özkütlesi

Karışımı oluşturan maddelerin özkütleleri d₁  ve d₂ , herbirinin kütlesi m ise karışımın özkütlesi d_k  

Olur.

 Karışımın yoğunluğu karışıma giren maddelerden birinin yoğunluğuna eşit veya ondan büyük veya küçük olamaz. Karışımın yoğunluğu karışıma giren maddelerin yoğunlukları arasında bir değer alır.

Bazı maddelerin yoğunluğu

Örnek

Kütlesi 720 g hacmi 90 cm³  olan cismin öz kütlesi kaç g/cm³  tür?

Çözüm.

d= m/V

d = 720 / 90

d =8 g/cm ³ 

Örnek

Taban yarıçap 2 cm yüksekliği 15 cm olan silindir şeklindeki cismin kütlesi 1800 g dır. Bu cismin özkütlesi kaç g/cm³  tür? (Π = 3 alınacak)

Çözüm

Cismin hacmi (V) ni bulalım.

V = Π.r² .h

V = 3. 4.15

V = 180 cm ³ 

d = m/V

d= 1800/180 = 10 g/cm ³ 

SANATSAL BİLGİ

07/09/2016