MADDELERİN ORTAK VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ
Her madde kütle, hacim, eylemsizlik ve tanecikli yapıya sahiptir. Bunlara ortak özellikler denir. Bunların yanında birde ayırt edici özellikler vardır.
Maddelerin Ortak Özellikleri
Maddelerin hepsinde bulunan ortak özellikleri vardır bunlar;
1-Kütle
Her maddenin bir kütlesi vardır.
2- Hacim
Her madde uzayda bir yer kaplar.
3- Eylemsizlik
Her madde hareket veya durmaya karşı eylemsizlik özelliğine sahiptir.
4- Tanecikli yapı
Her madde atom veya moleküllerden oluşan tanecikli yapıya sahiptir.
Maddelerin Ayırt Edici Özellikleri
Maddelerin kendilerine özgü olan ve aynı koşullarda farklı maddelerde farklı değerler gösteren ve madde miktarına bağlı olmayan özelliklerine ayırt edici özellikler denir.
Özkütle, genleşme katsayısı, kaynama noktası, donma noktası, erime noktası, ısıl iletkenlik, elektriksel iletkenlik maddelerin ayırt edici özelliklerindendir.
Özkütle (yoğunluk)
Maddenin birim hacminin kütlesi olarak tanımlanır.
Bir maddenin kütlesinin hacmine bölümüne o maddenin özkütlesi (yoğunluğu) denir. Yoğunluk d ile gösterilir.
d = Kütle / Hacim = m/V
Yoğunluğun birimi kg/m3 tür. Fakat genelde g/cm3 veya g / mL gibi birimler kullanılmaktadır.
Bir maddenin yoğunluğu belirtilirken hangi sıcaklıkta ölçüldüğü de belirtilmelidir.
Homojen Karışımların Yoğunluğu
Birbiriyle homojen olarak karışabilen sıvıların kütleleri m1, m2, m3 … hacimleri V1, V2, V3, … ise karışımın yoğunluğu dk;
bağıntısı ile bulunur.
Karışımı meydana getiren maddelerin hacmi eşit ise karışımın yoğunluğu, karışan maddelerin yoğunluklarının aritmetik ortalamasıdır.
Madde yoğunlukları d1 ve d2 , hacimleri V ise karışımın özkütlesi
Karışımı oluşturan maddelerin özkütleleri d1 ve d2 , herbirinin kütlesi m ise karışımın özkütlesi dk
Olur.
Karışımın yoğunluğu karışıma giren maddelerden birinin yoğunluğuna eşit veya ondan büyük veya küçük olamaz. Karışımın yoğunluğu karışıma giren maddelerin yoğunlukları arasında bir değer alır.
Bazı maddelerin yoğunluğu
Örnek
Kütlesi 720 g hacmi 90 cm3 olan cismin öz kütlesi kaç g/cm3 tür?
Çözüm.
d= m/V
d = 720 / 90
d =8 g/cm 3
Örnek
Taban yarıçap 2 cm yüksekliği 15 cm olan silindir şeklindeki cismin kütlesi 1800 g dır. Bu cismin özkütlesi kaç g/cm3 tür? (Π = 3 alınacak)
Çözüm
Cismin hacmi (V) ni bulalım.
V = Π.r2 .h
V = 3. 4.15
V = 180 cm 3
d = m/V
d= 1800/180 = 10 g/cm 3
SANATSAL BİLGİ
07/09/2016