SIĞAÇLARIN BAĞLANMASI
11. Sınıflar ve lys kondansatörler konusu. Kondansatörlerin seri ve paralel bağlanması. Seri ve paralel bağlı kondansatörlerde eşdeğer sığa yük. Konu anlatımı.
Sığaçların Seri Bağlanması
İki veya daha fazla kondansatörün(sığaç) seri olarak bağlanmasıyla seri bağlı kondansatör sistemi elde edilir. Seri bağlı kondansatörlerin eşdeğer sığası Ceş, aşağıdaki formülle bulunur.
Dikkat edilirse seri bağlı kondansatörlerin eşdeğer sığası, paralel bağlı dirençlerin eşdeğer direncinin bulunduğu formülle bulunur.
Seri bağlı sığaçların eşdeğer sığası, seri bağlı sığaçların her birinin sığa değerinden daha küçüktür.
Seri bağlı sığaçların her birinden aynı akım geçer. Devrenin toplam gerilimi her bir sığacın üzerindeki gerilimin toplamına eşittir.
Ieş = I1 = I2 = I3 = … In
Veş = V1 + V2 + V3 + … +Vn
Seri bağlı sığaçların her biri aynı miktarda yük depo eder. Yani C1 sığacının yükü q olursa, C2 sığacının yükü de q olur.
Her bir sığacın potansiyeli aşağıdaki gibi bulunur.
Örnek:
Yukarıdaki devre için,
A) Eşdeğer sığa
B) Her bir sığa üzerindeki gerilim değerleri
Çözüm:
A)
Ceş = 2 C
B)
Kondansatörde depolanan yük miktarı q = C.V ile bulunur. Burada C değeri yerine yukarıda bulduğumuz Ceş değerini koyarsak,
q = Ceş.V değerini elde ederiz.
Ceş = 2C,
V = 18 olduğundan
q = 2C . 18 = 36C bulunur. Seri bağlı sığaçların her biri üzerindeki yük miktarı eşit ve 36C dir. Bu eşitlikten faydalanarak her bir kondansatör üzerindeki gerilim bulunabilir.
C1 kondansatörü üzerindeki V1 gerilimi
q = C.V
36C = 12C.V1
V1 = 3 V
C2 kondansatörü üzerindeki V2 gerilimi
36C = 6C . V2
V2 = 6 V
C3 kondansatörü üzerindeki V3 gerilimi
36C = 4C . V3
V3 = 9 V
SIĞAÇLARIN PARALEL BAĞLANMASI
Paralel bağlı kondansatörlerde her bir kondansatörün üzerindeki gerilim değeri eşittir. Kondansatörlerde depolanan yük miktarı ise kondansatörün sığası ile orantılı bir değerdir.
Paralel bağlı kondansatörlerin üretecin (-) kutbuna bağlı uçları negatif yükle yüklenirken, üretecin ( + ) ucuna bağlı ucu ise pozitif yükle yüklenir.
Paralel bağlı her bir kondansatörün üzerindeki gerilim değeri eşittir. Bu gerilim değeri, eğer kondansatörlerin her iki ucu da doğrudan üretece bağlı ise üretecin uçları arasındaki gerilim değerine eşittir.
Paralel Bağlı Kondansatörlerin Eşdeğer Sığası
Paralel bağlı sığaçların eşdeğer sığaları, paralel bağlı her bir kondansatörün sığa değerinin toplamına eşittir.
Ceş = C1 + C2 + C3 + ….. + Cn dir.
Paralel bağlı sığaçların eşdeğer sığasının, seri bağlı dirençlerin eşdeğer direncinin bulunduğu formülle aynı olduğuna dikkat ediniz.
Her bir kondansatörün yükü aşağıdaki şekilde bulunur.
q1 = C1.V
q2 = C2.V
q3= C3.V
qn = Cn.V
Örnek:
Şekildeki devre için
A) Eşdeğer sığa
B) Her bir sığanın yük değerini bulunuz.
Çözüm:
A)
Ceş = 8 + 6 + 10
Ceş= 24 C
B)
qeş = Ceş . V
qeş = 24C . 10 = 240 C
q1 = 8C . 10 = 80 C
q2 = 6C . 10 = 60 C
q3 = 10C . 10 = 100 C
Kondansatörler Konu Anlatımı
Kondansatörler Çözümlü Sorular
SANATSAL BİLGİ
08/02/2017