YAKINSAK MERCEKLER TEST ÇÖZÜMLERİ
Bir veya birden fazla mercekten oluşan mercek sistemlerinde ışının izlediği yol ve cisimlerin oluşan görüntüleri ile ilgili testin çözümleri.
Çözüm – 1
K cisminin alt ve üst kısımlarından merceğe ikişer ışın göndeririz. K cisminin üst kısmından gönderdiğimiz ışınların kesiştiği yerde cismin üst ucunun görüntüsü oluşacaktır. K cisminin alt kısmından göndereceğimiz iki ışının mercekten kırıldıktan sonra kesiştiği yerde ise cismin alt ucunun görüntüsü oluşacaktır. Eğer iki uç nokta arasında daha da ışın göndermeye devam edersek bu iki uç nokta arası dolacaktır ki bunları çizmeye gerek yoktur.
Kolay takip edilebilmesi için cismin alt ve üst kısmından gönderilen ışınlar farklı renklerle çizilmiştir. Her iki uçan birer ışın asal eksene paralel olarak, birer ışın ise optik merkezden geçecek şekilde çizildiğine dikkat edin.
Cisim mercekten 2f uzakta olduğundan görüntü mercekten 2f uzakta ve boyu cismin boyuna eşit olarak oluşmuştur.
Doğru cevap B seçeneği.
Çözüm – 2
I ışını özel bir ışın değildir. Bu ışının mercekte izleyeceği yolu çizmek için yardımcı ışın ve yardımcı odak çizmeliyiz.
I ışınına paralel bir ışın çizer ve bu ışını merceğin optik merkezinden geçiririz. Bu yardımcı ışına merceğin odak noktasından merceğin asal eksenine dik olacak şekilde bir doğru parçası çizeriz. Bu doğru parçasının yardımcı ışın ile kesiştiği yeri işaretleriz. Bu nokta yardımcı odaktır. Kırılan ışını bu noktadan geçiririz.
Bu şekilde merceğe gelen tüm ışınların mercekten geçtikten sonra izleyeceği yolu bulabiliriz.
Şekilde yeşil renkli ışın yardımcı ışınıdır. Yardımcı ışının ana ışına paralel olması gerektiğini bir kez daha hatırlatırız.
Doğru cevap C seçeneği.
Çözüm – 3
I ışınına yardımcı bir ışın ve yardımcı bir odak çizelim. Merceğin odak noktasından yardımcı ışına düz bir doğru parçası çizelim. Bu doğru parçasının yardımcı ışını kestiği nokta yardımcı odak olur. Mercekten kırılan ışın bu yardımcı odaktan geçecektir.
Daha kolay bir yol olarak ışı asal ekseni 3f/2 birim uzaklıktan keserek merceğe gelmektedir. Bu ışın kırılınca asal ekseni merceğe 3f uzaklıktan keserek geçer.
Doğru cevap D seçeneği.
Çözüm – 4
Merceklerin odak uzaklıkları eşittir. 1. Merceğe 2f uzaktan asal ekseni keserek gelen I ışını kırıldıktan sonra 1. mercekten 2f kadar uzaktan asal ekseni kesecektir. Bu nokta 2. Merceğin odak noktasıdır. 2. Merceğe odağından geçerek gelen ışın bu merceğin asal eksenine paralel olarak yoluna devam edecektir.
Doğru cevap C seçeneği.
Çözüm – 5
1. merceğin asal eksenine paralel gelen I ışını bu mercekten kırıldıktan sonra merceğin odağından geçecek ve 2. Merceğe odak noktasından geçerek gelecektir. 2. Merceğe odağından geçerek gelen I ışını bu mercekten asal eksene paralel gidecek şekilde kırılacaktır.
Doğru cevap E seçeneği
Çözüm – 6
Önce K cisminin 1. Mercekte oluşan görüntüsünü buluruz. Bunun için K cisminin üst kısmından 1. Merceğe 2 ışın göndeririz. Bu ışınların mercekte kırıldıktan sonra kesiştikleri nokta görüntünün tepe noktasıdır. K cisminin alt kısmı asal eksende olduğundan alt kısmından ışın göndermeye gerek yoktur.
K cisminin 1. Mercekte oluşan görüntüsünü çizdikten sonra bu kez 2. Mercekteki görüntüsünü çizeriz. 2. Mercekteki görüntüsünü çizerken K cismi bu kez 1. Merceğin sağında (K’) varsayılır ve buradan 2. Merceğe ışınlar gönderilir. Gönderilen ışınların kesiştiği nokta K cisminin 2. Mercekte oluşan görüntüsüdür.
Doğru cevap A seçeneği.
Yakınsak Mercek Testi Soruları
Iraksak Merceklerle İlgili Çözümlü Sorular
SANATSAL BİLGİ
15/04/2018