EVRİM TEORİSİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER

Canlılar evrimleşerek mi bugünkü özelliklerini kazanmışlardır? Bu soruya evet cevabı veren birçok bilimadamı olmuştur. Bunların en çok üzerinde durulanları Lamarck ve Darwin evrim teorisidir. 

Evrim:

Yeryüzündeki canlıların ilk meydana gelmelerinden günümüze kadar geçirmiş olduğu değişimlerin tamamına evrim denir.

18. yy a kadar yer bilimciler yerkürenin yaşının genç olduğunu ve canlıların herhangi bir değişim geçirmediğini düşünüyorlardı.

18. yy da jeoloji biliminde önemli ilerlemeler sağlanmış, tortul kayaçlarla ilgili önemli gelişmeler sağlanmıştır. Tortul kayaçların tabakalar halinde yerleştiği keşfedilmiş ve kayaçlar içerisindeki fosiller incelenmeye başlanmıştır. Bu da paleontoloji (Fosil bilimi) ni ortaya çıkarmıştır.

Tortul tabakalar incelendikçe bu kayaçlar arasında bulunan fosillerin yaşı arttıkça bugünkü canlılarla olan benzerliğinin azaldığı görülmüştür. Günümüzden milyonlarca yıl önce yaşayan bazı canlı türlerinin zamanla değiştiği veya yok olduğu gözlemlenmiştir.

18. yüzyılın sonlarında bilimadamları türlerin değişebileceği fikrini savunmuşlardır. Evrim konusunda günümüzde en başta gelen iki görüş vardır.

1-Lamarck’ın Evrim Teorisi

Lamarck’ın görüşüne göre türlerin oluşumu, sonradan kazanılan karakterlerin yeni nesillere aktarılması ile değişmekte ve evrimleşerek yeni türleri meydana getirmektedir.

Lamarck fikirlerini kanıtlamak için 3 temel öğe üzerinde durmuştur.

a- Adaptasyon:

Canlılar sürekli olarak çevrelerine uyma eğilimindedirler. 

b-Kullanılan organların gelişimi.

Canlıların kullandığı organları gelişmekte, kullanmadıkları organları zamanla körelmektedir.

c – Kazanılan özelliklerin kalıtımı:

Lamarck’ın bu varsayımına göre, canlıların yaşamları süresince kullanma veya kullnmama yoluyla elde ettiği özellikler kalıtım yoluyla oğul döllere aktarılır. Bu görüş bilimsel değildir.

Lamarck düşüncelerini ispatlamak için zürafaları örnek göstermiştir. Lamarck’a göre zürafaların boynu başlangıçta uzun değildi. Yüksek yerlerdeki otları alabilmek için devamlı boyunlarını uzatmaları yükselmeye çalışmaları nesilden nesile yavaş yavaş boyunlarını uzattı.

Weismann Lamarck’ın kazanılan özelliklerin yavru döllere aktarılması görüşünü 21 nesil boyunca fareler üzerinde denemiştir. 21 nesil boyunca farelerin kuyruklarını keserek çaprazlama çiftleştiren Weismann 21. Nesilde doğan farelerin hala kuyruklu olduklarını gözlemlemiştir. Buna göre sonradan kazanılan özellikler kalıtsal değildir. Bir şeyin kalıtsal olabilmesi için üreme hücrelerinin gen yapısında değişiklik olması gerekir.

2- Darwin’in Evrim Teorisi

Darwin eski türden yeni tür oluşumunu adaptasyon ve doğal seleksiyon hipotezi ile açıklamıştır.

Adaptasyon: Bir bireyin yaşadığı ortam şartlarında yaşama ve üreyebilme şartlarını artıran kalıtsal özelliklere sahip olmasıdır.

Doğal seçilim: Değişen çevre şartlarında bir popülasyondaki bireylerden ortama uyum sağlayan güçlü bireyler hayatta kalır ve soyunu sürdürür. Zayıf olanlar ise ortadan kaybolur.

Darwin 20 yıl boyunca evrim ile ilgili araştırmalar yapmış yaptığı araştırmalarını 1859 yılında yayınladığı Türlerin Kökeni isimli kitapta toplamıştır.

Darwin’in Varsayımları

1. Organizmalar büyük bir üreme kapasitesine sahiptir. Geometrik olarak çoğalırlar.

2. Küçük dalgalanmalar dışında normal populasyonlar büyüklük bakımından sabit kalmaktadırlar.

3. Doğal kaynaklar sınırlıdır.

4.Türler sabit değildir, zamanla değişirler.

5. Yaşamak için gerekli olan çevresel etkenlerden (su, besin, ışık) yararlanmak için bireyler arasında bir yarış vardır. Yarışı kazananlar yaşamlarını sürdürmekte, kaybedenler ise elenmektedir.

6. Bir türün bireyleri arasında varyasyonlar vardır. Bunların bir kısmı kalıtsaldır.

7. Kalıtsal varyasyonu olan bireylerde ortam şartlarına uyanlar hayatta kalır. Diğerleri elenir ve ortadan kalkar (doğal seleksiyon)

Darwin’e Göre Evrimin Prensipleri

-Evrimleşme her zaman basitten gelişmişliğe doğru olmaz.

-Evrimleşme bazı dönemlerde hızlı, bazı dönemlerde yavaş olmuştur.

- Farklı türler arasında evrim hızı aynı değildir.

-Yeni türler gelişmiş canlılardan değil, basit canlılardan türer.

-Evrimleşme bireylerde değil populasyonlarda gözlenir.  

-Ortam şartları değişmezse evrim olayı gözlenmez.

SANATSAL BİLGİ

13/09/2016