Özel Ders

KARANLIK EVRE REAKSİYONLARI

Ygs ve 11.sınıf, fotosentezin karanlık evre reaksiyonları. Calvin döngüsü ve glikoz sentezi.

Calvin Döngüsü

Fotosentezin karanlık evre reaksiyonlarına calvin döngüsü de denilmektedir. Karanlık evre reaksiyonları kloroplastların stromalarında gerçekleşir. CO₂ ve ATP kullanılır, organik bileşik üretilir.

Karanlık evre reaksiyonları gerçekleşmesi için ışığa ihtiyaç duyulmadığından dolayı bu adı almıştır. Bu reaksiyonlar ışıklı evre reaksiyonlarının devamı niteliğindedir. Her iki reaksiyonda gündüz gerçekleşir. Işıklı evre reaksiyonları gerçekleşmezse ATP ve NADPH₂ olmayacağından karanlık evre reaksiyonları da gerçekleşmez.

Bu evre CO₂ in indirgenmesi ile başlar. Ribulozdifosfat C=2 ile birleşerek 6 C’lu kararsız ara bileşik oluşturur, oluşan kararsız ara bileşik enzimatik reaksiyonlarla üç karbonlu kararlı ara bileşiğe dönüşür. Bu kararlı ara bileşik 3 C’lu fosfogliserik asittir (PGA). bir dizi indirgenme tepkimelerine katılır.

PGA ya ATP den gelen fosfatların ve NADPH₂ deki hidrojenlerin bağlanması ile difosfogliserik aist oluşur (DPGA).

Difosfogliserik asitin fosfat kaybetmesi ve hidrojen kazanması ile fosfogliseraldehit (PGAL = Triozfosfat) oluşur.

En küçük karbonhidrat olan PGAL’in bir kısmı glikoz sentezini sağlar, geri kalanı tepkimelerin başlangıç maddesi olan ribülozdifosfat’ı oluşturur.

Üretilen glikozların bir kısmı nişastaya dönüştürülür, büyük bölümü ise stoplazmaya geçer.

Fotosentez ile üretilen tek organik besin glikoz değildir. Fotosentez ile her türlü organik madde üretilebilir. Azotlu organik besinlerin yapıtaşları için topraktan alınan azotlu mineraller harcanır. Glikoz ve früktoz molekülleri polimerleşmede kullanılarak kompleks moleküller üretilir.