OKYANUS BİYOMLARI

Yeryüzündeki biyomlar. Okyanus biyomları. Okyanus biyomlarının özellikleri. Okyanuslarda yaşayan canlılar. Okyanus biyomlarının biyosfer için önemi. Mercan resifleri. Konu anlatımı.

Okyanuslar, biyosfer için çok önemli olan biyomlardır. Dünya yüzeyinin yaklaşık %70 ini okyanuslar kaplar. Okyanuslarda çok sayıda komünite bulunur. Derinliği 10.000 m ye kadar ulaşabilen okyanuslarda derinliğe bağlı olarak canlı türleri bulunur. Yeryüzünde ilk canlı türünün okyanuslarda görüldüğüne inanılmaktadır. 

Derinliğe inildikçe sudaki O₂ miktarı, sıcaklık değerleri ve ışık şiddeti değişir. Belirli bir derinlikten sonra ışık ulaşamaz. Bu değerlere bağlı olarak okyanuslarda derinlere inildikçe yaşayan canlı türleri değişir. En fazla canlı türü suyun üst kısımlarında yaşar.

Dünyada 5 okyanus biyomu bulunmaktadır; Atlantik Okyanusu, Pasifik Okyanusu, Hint Okyanusu, Güney Okyanus ve Arktik Okyanusu. Bu okyanusların karalar içine sokulan bölümlerine deniz denilmektedir (Akdeniz, Güney Çin Denizi, Karayip Denizi vb.).

Okyanuslarda, fitoplanktonlar ve zooplanktonlar bulunur. Çeşitli büyüklük ve türde balıklar, deniz kaplumbağaları ve çok sayıda omurgasız hayvan çeşidi bulunur.

Yunuslar, balinalar, köpekbalıkları, ahtapot, caretta kaplumbağaları ve daha birçok canlı türü okyanuslarda yaşar.

Yeryüzüne düşen yağmur ve karların ana kaynağı okyanuslardır. Yeryüzündeki oksijenin %50 si okyanuslardaki yosunlardan ve fitoplanktonlardan meydana gelmektedir.

Bir okyanus başlıca 3 katmandan oluşur en üstteki katman euphotic (fotik zon) olarak adlandırılır. Su, bu kısımda çok sığdır ve ışık bu katmanın her yerine rahatça ulaşabilir.

Ortadaki katman "disphotic" (yarı fotik zon) olarak adlandırılır. Işık bu kısma tam olarak ulaşamaz. Bu kısım alacakaranlıktır.

En alttaki tabaka "aphotic" (fotik olmayan zon) olarak adlandırılır. Bu katmanda su karanlık ve bulanıktır.

Okyanuslarda suyun ışığı alabilen kısmına "fotik zon" adı verilir. Işığın ulaşamadığı kısımlar, "afotik zon" olarak adlandırılır.

Okyanusun dip kısımlarında organik ve inorganik maddeler bulunur. Bu kısım "bentik bölge" adıyla adlandırılır.

Bentik bölgenin üstünde yer alan kısım pelajik bölge adıyla adlandırılır.

Mercan Resifleri

Deniz ekosistemlerinin en harikaları mercan resifleridir.

Mercanlar polip yapısında canlılardır. Kalsiyum karbonattan meydana gelen bir dış iskelete sahip mercanlar koloniler halinde yaşayarak resifleri meydana getirirler. Her mercan atasından devraldığı dış iskeletin içinde gelişir ve bu iskelete kendisi oluşturduğu dış iskeletini ekler. Bu böyle devam eder ve zamanla büyük mercan resifleri oluşur. Bu resifler milyonlarca canlı türüne ev sahipliği yapar. Büyük mercan resifleri fotosentetik algler, zooplanktonlar, mercanlar ve binlerce balık ve diğer deniz canlısı türünden meydana gelir.

Karalarda yağmur ormanları ne ise denizlerde mercan resifleri odur.

Büyük mercan resifleri tropikal ve subtropikal bölgelerdeki okyanuslarda oluşur. En büyük mercan resifi Avustralya’da bulunan "Büyük Bariyer Resifi" dir. Bu resif 2400 km uzunluğundadır.

Ne yazık ki yeryüzünde zarar vermedik ekosistem bırakmayan insanoğlu mercan resiflerine de el atmıştır. Mercan resiflerini korumak hem biyosfer için hem gelecek nesiller için önemli olduğu kadar bizim için de önemlidir ve bu aynı zamanda bir insanlık görevidir.

Orman Biyomları

SANATSAL BİLGİ

23/01/2019