KAYNAK DÖNÜŞÜMÜ SORULARI
Elektrik devreleri konusu. Bağımsız akım ve bağımsız gerilim kaynaklarıyla oluşturulmuş devrelerde eşdeğer gerilim ve akım kaynağını bulmak. Kaynak dönüşümü ile karışık devrelerin çözümü.
Soru – 1
Şekildeki devrede A – B uçlarındaki gerilimi kaynak dönüşümü yöntemi ile bulunuz.
Çözüm:
Paralel bağlı 3 gerilim kaynağını akım kaynağına dönüştürmeliyiz. Ardından bu paralel akım kaynaklarını ve dirençlerini toplayarak tek kaynak haline getirmeliyiz. Bu kaynağı gerilim kaynağına dönüştürmeliyiz.
1. Adım
Is1 = 32/16 = 2A
Is2 = 24/8 = 3 A
Is3 = 16/16 = 1 A dir.
Böylece gerilim kaynaklarını akım kaynaklarına çevirdik.
Devrede 3 adet yan yana akım kaynağı ve 3 adet yan yana paralel bağlı direnç olsa ne yapmanız gerekir. Akım kaynaklarını yönlerine dikkat ederek toplamalı ve dirençler de paralel olduğundan paralel dirençlerin eşdeğerinin hesaplandığı gibi hesaplarsınız. Sonuçta bir tek eşdeğer akım kaynağı ve eşdeğer direnç elde etmiş olursunuz.
2. Adım
3 akım kaynağının cebirsel toplamı 6 A dir. Bunlara paralel bağlanmış dirençlerin eşdeğeri bu dirençlerin paralel eşdeğerine eşittir yani,
1/Rs = 1/16 + 1/8 + 1/16
= 4 Ω
Şimdi buradaki akım kaynağını tekrar gerilim kaynağına dönüştürelim. Devreyi sadeleştiriyoruz.
Şimdi A – B uçları arasındaki gerilime VAB diyelim ve Kirchoff gerilim yasasını uygulayalım.
-24 - 10 + VAB = 0
VAB = 34 V
Burada A – B uçları açık olduğu için akım akmamaktadır. Bu nedenle potansiyel farkı 2 gerilim kaynağının toplamına eşittir. Gerilim kaynaklarının polaritelerine dikkat ediniz. Birinin + ucu diğerinin (-) ucuna bağlanıyorsa bu kaynakların gerilimi toplanır. Eğer Aksi durumda gerilimlerinin farkı alınır.
Soru – 2
Şekildeki devrede A – B uçlarındaki gerilimi hesaplayınız.
Çözüm:
Bir kolda sadece gerilim kaynağı bulunuyorsa, bu kolda herhangi bir direnç ve akım kaynağı yoksa bu kola paralel bağlı akım kaynağının devreye herhangi bir etkisi yoktur. Eğer üzerinde bir hesaplama yapılmayacaksa bu kola paralel bağlı direncinde devrenin kalan kısmına etkisi olmaz. Sadece üreteçten çekilen toplam akımı etkiler.
Buna göre biz 8 A lik akım kaynağı ile bu kaynağa bağlı 5 Ω luk direnci çıkarabiliriz.
Devrede iki tane gerilim kaynağı ve 2 adet direnç kalır. Dirençlerin eşdeğeri,
= 4 Ω dur. Devreyi tekrar kurarsak aşağıdaki gibi olur.
Bu durumda devreye Kirchoff Gerilim Yasasını uygulayalım.
-10 – 15 + 12I + 4I = 0
16I = 25
I = 1,56 A
VAB = I.4
= 1,56 . 4
= 6,24 V
Kaynak Dönüşümü Soruları - 2
Akım Kaynağını Gerilim Kaynağına Dönüştürme
Thevenin Teoremi
SANATSAL BİLGİ
24/08/2019