HARİTALARDA ÖLÇEK HESAPLAMALARI

Ygs ve 9. Sınıf coğrafya konusu. Harita ölçeklerinden uzunluk ve alan hesabı. Uzunluk ve alandan harita ölçeğini bulma. Konu anlatımı ve çözümlü sorular.

Uzunluk Hesaplama

Harita ölçeği aşağıdaki şekilde ifade edilebilir.

Ölçek = 1/50.000

Harita üzerinde 5 cm uzaklığın gerçekte kaç cm olduğunu, harita üzerinde ölçtüğümüz uzunluğu kesrin paydası ile çarparak bulabiliriz.

Yukarıdaki ölçeğe göre, 5 cm uzunluğun gerçek uzunluğu;

5 x 50.000 = 250.000 cm = 2.500 m = 2,5 km dir.

Orantı Kurarak Hesaplama

1 cm uzaklık                            50.000 cm ise

5 cm uzaklık                             a cm dir.

a = 5 x 50000 = 250000 cm

Örnek:

1/650.000 ölçekli bir haritada 4 cm olarak gösterilen mesafe gerçekte kaç km dir?

Çözüm:

1 cm                        650.000 cm

4 cm                         a

a = 650.000 x 4

a = 2600000 cm

a = 26.000 m

a = 26 km

Bu soruyu 650.000 cm = 6,5 km olduğundan hareketle

4 x 6,5 km = 26 km şeklinde de çözebiliriz.

Örnek:

1/250.000 ölçekli bir haritada ölçülen 8 cm uzaklık gerçekte ne kadardır?

Çözüm:

1 cm                           2,5 km

8 cm                                a

a = 8 x 2,5

a = 20 km

Örnek:

16 km lik uzaklık 1/200.000 ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir.

Çözüm:

1 cm                            200.000 cm 

a cm                            1.600.000 cm

a = 1.600.000/200.000

a = 8 cm

2. Yol

Bu soruyu şöyle de çözebiliriz.

1 cm uzaklık haritada 2 km ile gösteriliyor. Buna göre

2 km                        1 cm ye karşılık gelir

16 km                       a cm ye karşılık gelir

a = 16/2 = 8 cm

Harita Ölçeğini Bulma

Örnek:

240 km lik kuş uçuşu uzaklık bir haritada 20 cm olarak gösterildiğine göre bu haritanın ölçeği nedir.

24.000.000 cm                             20 cm 

1 cm                                             a

a= 20/24.000.000

a = 1/1.200.000

2. Yol

Ölçek = harita uzunluğu / gerçek uzunluk

Ölçek= 20/24.000.000

Ölçek = 1/1.200.000

Haritalarda Alan Hesabı

Alan hesabında alan ölçülerinin 100’er 100’er büyüyüp küçüldüğü göz önünde bulundurulur.

Örnek:

1/400.000 ölçekli bir haritada 8 cm² olarak gösterilen bölgenin alanı gerçekte kaç km²  dir.

Çözüm:

Haritada 1 cm 4 km uzunluğa karşılık geliyor. 1 cm² , 4.4 =16 km²  alana karşılık gelir.

1 cm²                            16 km²

8 cm²                              A

A = 108 km² 

Örnek:

1/600.000 ölçekli bir haritada, 144 km² lik alan kaç cm²  ile gösterilir?

Çözüm:

Harita ölçeğine göre 1 cm 6 km ye karşılık geliyor, 1cm² ise 6x6 = 36 km² ye karşılık gelir.

1 cm²                  36 km² 

A                        144  km²

A = 144/36

A = 4 cm² 

Örnek:

256 km²  lik bir alan haritada 4 cm² ile gösteriliyorsa, bu haritanın ölçeği nedir?

Çözüm:

4 cm²                          256 km²

1 cm²                            A

A = 256 / 4

A = 64 km² 

Haritadaki 1 cm²    lik alan gerçekte 64 km²  ye karşılık geliyor.

64’ün karekökü 8 olduğuna göre haritada 1 cm gerçekte 8 km ye karşılık gelir.

Ölçek = 1/800.000

Bulunur.

İkinci Yol:

Ölçek = √1/64 km²   

Ölçek = 1 /8 km

Ölçek = 1/800.000

Haritalar Çözümlü Sorular

SANATSAL BİLGİ

15/11/2016