Özel Ders

ILIMAN KUŞAK İKLİMLERİ

9. Sınıf ve Ygs coğrafya konusu. İklim kuşakları Ilıman kuşak iklimi ve alt iklimleri Okyanusal iklim, Akdeniz iklimi, Ilıman karasal iklimi, sert karasal iklimi ve step iklimleri konu anlatımı.

Bu kuşakta dört mevsim belirgin olarak yaşanır, günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır.

Bu kuşağın alt iklimleri okyanusal iklim, ılıman karasal iklim, sert karasal iklim ve Akdeniz iklimidir.

Okyanusal İklim

Orta kuşak karalarının batı kıyılarında görülür. Bu iklim tipini sıcak su akıntıları ve batı rüzgarlarının etkisiyle oluşmuştur.

Bu bölgedeki okyanus kıyılarından geçen sıcak su akıntıları hava sıcaklığını ve nem oranını yükseltmektedir. Sürekli esen batı rüzgarları ise bu nemi kıyıların iç bölgelerine taşıyarak yağışa dönüştürmektedir. Bu nedenle bu iklim tipi her mevsim yağışlıdır, yağış miktarı yüksektir. Yıllık yağış miktarı 1000 – 1500 mm arasında değişmektedir.

Yıllık sıcaklık ortalaması 14 – 15 °C dir. En sıcak ay ortalaması 24 – 25 °C, en soğuk ay ortalaması 5 – 6 °C dir.

Bitki örtüsünü alçak bölgelerde geniş yapraklı, yüksek yerlerde iğne yapraklı ormanlar oluşturur. Geniş yapraklı ağaçları kışın yapraklarını döken ağaçlardan oluşmuştur.

Okyanusal iklim tipi 4 - 60° enlemleri arasında Batı Avrupa, Kuzey Amerika’nın kuzeybatısı, Yeni Zelanda, Şilinin güneyi, Avustralya’nın doğusunda etkilidir.

Akdeniz İklimi

Bu iklim tipi Akdenize kıyısı olan ülkelerde, Amerikanın batısında yeralan Kaliforniyada, Güneybatı Avustralyada, Afrikanın güneyinde yer alan Kap bölgesinde, Orta Şilide görülür.

Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yıllık yağış miktarı 600 – 1000 mm arasında değişir. Yağışlar cephesel kökenlidir. Yıllık yağışın yarısından fazlası kış mevsiminde düşer.

Yıllık sıcaklık ortalaması 15 – 20 °C dir. Yıllık sıcaklık farkı ise 18 °C dir. En sıcak ayının ortalaması 28 – 30 °C, en soğuk ayının ortalaması 8 – 10 °C dir.

Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü kızılçam ormanları ve makilerdir. Makiler kısa boylu, tıknaz her mevsim yeşil kalabilen bitkilerdir.

Ilıman Karasal İklim

Bu iklim tipi orta kuşak karalarının iç kısımlarında etkilidir. Yaz mevsimleri sıcak, kış mevsimleri soğuktur. Yıllık yağış 500 mm civarındadır.

Yağışın büyük kısmı ilkbahar ve kış mevsiminde düşer. Yaz mevsimleri kurak geçer.

Doğal bitki örtüsünü bozkırlar oluşturur. Bozkırlar ilkbahar yağışlarıyla yeşeren ve yaz mevsiminde kuruyan kısa boylu ot topluluklarıdır.

Sert Karasal İklim

Genel olarak 30 - 65° enlemleri arasında Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa’da etkilidir.

Yıllık sıcaklık ortalaması 0 ile 10 °C arasındadır. En sıcak ay ortalaması 20 °C, en soğuk ay ortalaması -10 °C dir. Sıcaklık bazı günler -45 °C ye kadar düşer. Denizden uzaklaşıldıkça ve kutba gidildikçe sıcaklık daha da düşer. Kış mevsimlerinde yağışlar genellikle kar şeklindedir. Kar günlerce, bazı yerlerde 2-3 ay toprak üstünde kalır.

Dünyanın kışları en soğuk ve yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu bölgeleri bu iklim bölgesinin sınırları içinde yer alır.

Yıllık yağış miktarı 500 mm civarındadır. Yağışın büyük bölümü yazın düşer.

Step İklimi

Step iklimleri bir geçiş iklimi özelliği gösterir. Orta Asya, Orta Amerika ve Kuzey Amerikanın iç kesimlerinde görülür. Üç grupta incelenirler.

a. Tropikal Step İklimi

Savan ikliminden çöl iklimine geçiş alanlarındaki iklimdir.

b.Subtropikal Step İklimi

Çöl ikliminden Akdeniz iklimine geçiş alanlarında görülen iklimdir.

c.Orta Kuşak Step İklimi

Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş alanlarında görülür.

Step iklimlerinde yıllık yağış miktarı 300 – 500 mm arasında, yıllık sıcaklık farkı ise 15 – 30 °C dir.

Yağış rejimi düzensizdir. Yağışın büyük bölümü ilkbahar mevsiminde düşer.