7. SINIF AYNALAR

7. Sınıf fen bilgisi dersi. Düz, çukur ve tümsek aynalar. Aynalarda görüntü oluşumu ve özellikleri. Konu anlatımı.

Bir yüzü alüminyum veya gümüş ile kaplanmış olan cam yüzeylere ayna denir. Aynalar düzlem aynalar ve küresel aynalar olmak üzere iki grupta incelenir. Küresel aynalar da çukur ayna ve tümsek ayna olmak üzere ikiye ayrılır.

Düzlem Aynalar

Düz aynalar yansıtıcı yüzeyleri düzgün olan aynalardır. 

Düz aynalarda cismin görüntüsü sanaldır. 

Cismin aynadaki görüntüsü düzdür.

Düz aynalarda görüntünün boyu, cismin boyuna eşittir. Görüntünün aynaya uzaklığı, cismin aynaya uzaklığına eşittir. 

Cismin görüntüsü cisme göre simetriktir. Sağ elimizin görüntüsü aynada sol elimizin görüntüsüdür.

Cisim aynadan uzaklaştıkça görüntü de aynadan uzaklaşır. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır.

Evlerde, kuaförlerde, mağazalarda kendimize bakmamız için kullanılan aynalar, düzlem aynalardır.

Düz aynalar; periskop, tepegöz ve projeksiyon yapımında da kullanılır.

Küresel Aynalar

Yarım küre şeklinde veya küre kapağı biçiminde bir cismin iç yüzeyi parlatılıp ayna haline getirilirse çukur ayna, dış yüzeyi parlatılıp ayna haline getirilirse tümsek ayna adı verilir. Tümsek ve çukur aynaların ortak adı küresel aynadır.

Küresel aynalarda küresel cismin merkezi olan nokta, küresel aynaların da merkezidir. Merkez ile ayna arasındaki mesafenin yarı noktası, küresel aynaların odak noktası olarak adlandırılır.

Tümsek Aynalar

Tümsek aynalarda görünebilir alanın geniş olması bu aynaların özellikle güvenlik ile ilgili alanlarda kullanılmasını sağlamıştır. Otomobillerin dikiz aynası tümsek aynadır. Binalarda güvenlik gözetlemesi olarak ve kavşaklarda da tümsek ayna kullanılır.

Tümsek aynalarda görüntü her zaman sanaldır. 

Görüntünün boyu daima cismin boyundan küçüktür. Bu nedenle tümsek aynalar detaylı görüş sağlamaz, ancak görünebilir alan tümsek aynalarda daha büyüktür.

Tümsek aynalarda görüntü daima düzdür.

Cisim aynaya yaklaştıkça, görüntü de aynaya yaklaşır ve boyu büyür.

Çukur Aynalar

Bu aynalar detaylı görüş sağlarlar. Cisimleri olduğundan büyük gösterebilmeleri nedeniyle diş hekimliğinde kullanılırlar. Çukur aynaları tıp dışında da birçok alanda kullanılırlar. Teleskop ve mikroskoplarda çukur ayna kullanılmaktadır. Güneş ocağı ve araba farlarında da çukur ayna kullanılır.

Çukur aynalarda görüntü özellikleri cismin aynaya olan uzaklığına bağlı olarak değişir. 

Çukur aynalarda görüntü gerçek veya sanal olabilir. 

Görüntünün boyu cismin boyundan büyük, cismin boyuna eşit veya cismin boyundan küçük olabilir. 

Çukur aynalarda görüntü düz veya ters olabilir.

Aynalar ve Işık Çözümlü Testi

SANATSAL BİLGİ

10/04/2017