7. SINIF MOLEKÜLLER
7. Sınıflar fen bilgisi dersi. Elementler, moleküller ve bileşikler. Atomların molekül ve bileşik oluşturması. Konu anlatımı.
Elementler
Elementler tek cins atomdan meydana gelmiş maddelerdir. Örneğin altın, gümüş, civa tek cins atomdan oluşan maddelerdir.
Moleküller
Aynı veya farklı cinsten birden fazla atomun bir araya gelerek aralarında bir bağ oluşturarak meydana getirdikleri yapıya molekül denir. Moleküler yapıda, atomlar arasında elektron alışverişi veya elektron paylaşımı söz konusudur. Elektron alışverişi veya elektron paylaşımı ile atomlar arasında kimyasal bir bağ meydana gelir ve bu bağ atomları bir arada tutar. Bu şekilde oluşan her atom grubuna molekül adı verilir.
Örneğin, O2 moleküler yapıdadır. 2 oksijen atomunun 2’şer elektronlarını ortak kullanmasıyla O2 molekülü meydana gelir. Bu molekül tek cins atomdan meydana gelmiştir.
CaO (Kalsiyum Oksit) 2 atomlu bir moleküldür. Kalsiyum ve oksijen atomlarının birleşmesi ile meydana gelmiştir. Ca atomunun atom numarası 20 dir. Son enerji düzeyinde 2 elektron bulunur. Ca atomu bu elektronları vererek kararlı hale geçmek ister. Oksijen atomunun atom numarası 8’dir. O atomu 2 elektron alarak kararlı hale geçmek ister. Sonuçta Ca atomu, O atomuna 2 elektron vererek aralarında iyonik bir bağ oluşturur ve CaO molekülü oluşur. Oluşan molekül farklı cins atomların birleşmesiyle oluştuğundan bileşik olarak adlandırılır.
Her molekülün kendisine özgü bir şekli ve büyüklüğü vardır.
Bileşikler
Faklı cins atomların belirli oranlarda kimyasal bir tepkimeyle meydana getirdikleri yeni özellikteki maddeye bileşik adı verilir. Bileşikte atomlar kendi özelliklerini tamamen kaybederek yeni özellikte bir madde oluştururlar. Bu bileşik ancak kimyasal yollarla bileşen atomlarına ayrılabilir.
H2O, suyun molekül yapısını gösterir. Su maddesinin su özelliğini taşıyan en küçük birimi H2O dur. Farklı atomlardan meydana geldiğinden bileşik olarak sınıflandırılır.
Na3N (sodyum Nitrür) molekülü 3 adet Na atomu ve 1 adet N atomunun birleşmesiyle oluşmuştur. Na atomunun son yörüngesinde 1 elektron vardır. Na atomu bu elektronu vererek kararlı hale geçmek ister. N atomunun ise son katmanında 5 elektron vardır. N atomu 3 elektron alırsa kararlı hale geçecektir. Sonuçta 3 adet Na atomu 1’er taneden toplam 3 adet elektronu N atomuna verir ve böylece her 3 Na atomu da kararlı hale geçer. Bu elektronları alan N atomu da kararlı hale geçer. Böylece 3 adet Na atomu ve 1 adet N atomunun birleşmesiyle Na3N molekülü oluşmuş olur.
Na (sodyum) bir metal, Cl (Klor) ise bir gazdır. Na atomunun son katmanında 1 elektron, Cl atomunun son katmanında 7 elektron bulunur. Na atomu bir elektron verir, Cl atomu bir elektron alır. Sonuçta Na ve Cl atomları arasında iyonik bağlı NaCl molekülü meydana gelir. Oluşan bu molekül yemek tuzunun molekülüdür. Oluşan yemek tuzu, sodyum ve klor atomlarının özelliklerinden tamamen farklıdır.
C atomu son katmanında bulunan 4 elektronu 2 adet oksijen ile paylaşır. Oksijen atomunun elektronları ile de son enerji düzeyini 8 elektrona tamamlar. Sonuçta CO2 molekülü meydana gelir.
SANATSAL BİLGİ
28/07/2017