7. SINIF UZAY TEKNOLOJİLERİ
7. Sınıflar fen bilgisi dersi. Uzay teknolojileri konusu. Uzay terimleri ve uzay kavramları. Yapay uydular ve uzay istasyonları. Konu anlatımı.
Astronomi:
Gök cisimlerinin yapısını ve hareketlerini inceleyen bilim dalına astronomi adı verilir. Evrende gök cisimleri ile ilgili her şey astronominin ilgi alanına girer. Astronomi ile uğraşan bilim adamlarına astronom denir.
Astronot: Uzay aracının içinde uzaya yolculuk yapan insanlara denir.
Gözlemevi:
Gece gökcisimlerinin izlendiği özel yerlerdir. Yeryüzünde veya uzayda kurulabilir. Uzay araştırmaları, gözlemevlerinde bulunan gelişmiş nitelikli teleskoplarla yapılmaktadır.
Uzay Yolculuğu:
İnsanlar uzayın olumsuz şartlarına dayanıklı kapsüller yapmışlardır ve bu kapsüllerin içinde uzay seyahati yapmışlardır. Ancak bu olay çok riskli ve maliyeti yüksek olduğundan her zaman yapılabilen bir olay değildir.
Uzaya ilk seyahat eden insan, Sovyetler birliği vatandaşı hava pilot Yuri Gagarin’dir. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961 yılında uzay kapsülü içinde dünyanın çevresini 1 kez dolaşmıştır.
16 Nisan 1969 yılında ABD yapımı Apollo II isimli uzay aracı ile Aya insan taşınmıştır. Bu araç Aya insan taşıyan ilk araç olmuştur. İlk defa bir insan Aya ayak basmıştır.
Yapay Uydular
İnsanlar uzayı daha iyi gözetleyebilmek için, daha doğru hava tahminleri yapabilmek için, haberleşme amacıyla kullanmak için ve savunma amacıyla kullanmak için çeşitli elektronik uydular yapmışlardır. Bu uydular bir uzay aracı vasıtasıyla uzaya fırlatılır ve dünyanın yörüngesine oturmaları sağlanır. Dünyanın yörüngesine oturan bu uydular, dünyanın çevresinde dönmeye başlar. Bu uydularda kamera sistemleri bulunur. Bu uydular kameraları ile hem uzayı hem de dünyayı gözetlerler. Görüntüleri anlık olarak elektromanyetik dalgalarla yeryüzündeki istasyonlara gönderirler. Aynı zamanda haberleşme sinyallerinin bir bölgeden bir bölgeye ulaşımını sağlarlar.
Uydular genel olarak 5 ana amaç için kullanılırlar. Bunlar; Haberleşme ve telefon sinyallerinin iletilmesi, konum belirleme, meteoroloji, doğal kaynakların izlenmesi, casusluk ve askeri amaçlardır.
Dünyanın ilk yapay uydusu Sovyetler Birliği yapımı Sputnik I uydusudur. 4 Ekim 1957 yılında uzaya gönderilmiştir.
Uzay İstasyonu
Bazı yapay uydular gelişmiş ve büyük uydulardır. Bu uyduların içinde insanlar bulunur ve uzay ile ilgili araştırma ve deneyler yaparlar. Bu uydulara “uzay istasyonu” adı verilir.
Şimdiye kadar kurulan uzay istasyonları Rus yapımı Salyut1 ve Mir uzay istasyonları, ABD yapımı Skylab uzay istasyonu ile Uluslararası Uzay İstasyonudur. Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) 16 ülkenin işbirliği ile yapılmış olup çeşitli bilimsel araştırmalar ve meteoroloji ile ilgili çalışmalar yapmaktadır.
Uzay Kirliliği
Uzay kirliliği insanların uzaya fırlattığı uydu ve roketlerden kaynaklanmaktadır. Şimdiye kadar binlerce uydu ve roket fırlatılmıştır. Bu uydulardan ömrünü tamamlayanlar, atmosferi geçtikten sonra parçalananlar ve roketlerin üst kısımları uzayda başıboş kalmaktadır. Bu cisimler dünyanın yörüngesine oturup dünya ile beraber dönmektedir. Binlerce parçadan meydana gelen bu cisimler dünyanın çevresinde dönen bir hurda yığını oluşturmuştur. Bu olay uzay kirliliği olarak adlandırılmaktadır.
Uzay kirliliği günümüzde günlük yaşamı olumsuz etkilememektedir. Ancak önlem alınamazsa 25- 30 yıl sonra haberleşme ve uzay araştırmalarını olumsuz olarak etkileyecektir.
SANATSAL BİLGİ
05/05/2017