ALKİL HALOJENÜRLER
12. sınıflar kimya dersi, fonksiyonel gruplar konusu. Alkillere halojenlerin bağlanmasıyla meydana gelen bileşikler. Halojenürlerin yapı formülü ve özellikleri.
Halojenür
Organik kimyada halojenlerin alkillerle yaptıkları bileşikler alkil halojenür olarak adlandırılırlar. Halojenler bildiğiniz gibi 7A grubu elementleridir.
7A grubu elementleri organik kimyada X sembolü ile gösterilir. Bu elementler F, Cl, Br ve I elementleridir.
Halojenler alkil grubunun herhangi bir atomuna bağlanabilir. Bir alkil grubuna birden fazla halojen eklenebilir.
Aşağıda bazı halojenürlerin yapı formülleri verilmiştir.
1- Bütil Klorür
CH3CH2CH2CH2 – Cl

2) 2, 2 metil propan 2 klorür

3) Bütil Bromür

Alkil halojenlerde 1 tane alkil kökü varsa "primer alkil halojen" olarak sınıflandırılırlar.
Aşağıdaki yapı primer alkil halojen yapı formülünü göstermektedir.

İki alkil köküne sahip olan halojenürler, "sekonder alkil halojen" olarak sınıflandırılır. Aşağıda bu tip halojenürlerin yapı formülü gösterilmiştir.

Üç alkil köküne sahip halojenürler "tersiyer alkil halojen" olarak sınıflandırılırlar.

Ayrılma Reaksiyonları
Alkil halojenürlerin gerçekleştirebildiği en önemli reaksiyonlardan biri ayrılma reaksiyonlarıdır.
C3H7Cl → C3H6 + HCl
Yer Değiştirme Reaksiyonları
Alkil halojenürlerin bir diğer önemli reaksiyonları nükleofilik yer değiştirme reaksiyonlarıdır.
CH3I + H2O → CH3OH + HI
C2H5Br + NH3 → C2H7 N + HBr
Alkil Halojenür Örnekleri
CH3 – CH2 – I (Etil İyodür)
Molekül formülü C2H5I şeklindedir. Organik sentez ve tıpta kullanılır.
Erime Noktası: - 111 °C
Kaynama Noktası: 71 °C
CH3 – Cl ( Metil Klorür)
Molekül formülü CH3Cl şeklindedir. Renksiz, yanıcı, zehirli bir gazdır. Metil klorürün bir diğer adı Klorometandır. Tetrametil kurşun, metilselüloz, silikon polimerleri gibi maddelerin imalinde kullanılır. CH3Cl organik bir çözücüdür, sanayii de çözücü olarak kullanımı yaygındır.
Erime noktası: - 97 °C dir.
Kaynama noktası: - 24, 2 °C
CH3Cl molekülü polardır.
CH3 – Br ( Metil Bromür)
Molekül formülü CH3Br şeklindedir. Bromometan olarak da adlandırılır.
Metil bromür tarım alanlarında kullanılmaktadır. Böcekler, funguslar, bakteriler ve yabancı otlarla mücadelede kullanılmaktadır.
Metil bromür toprağa uygulanır ve topraktaki tüm canlıları yok eder. Etkisi geçtikten sonra bu toprağa bitki fideleri dikilir.
Metil bromürün populasyona karşı zararları ve ozon tabakasını inceltici etkisi nedeniyle tarımda kullanımı sınırlandırılmaktadır.
Erime Noktası: - 93,7 °C
Kaynama Noktası : 3, 56°C
Molekül yapısı polardır.
Alkillere Bağlanan Fonksiyonel Gruplar
SANATSAL BİLGİ
10/12/2017