B GRUBU ELEMENTLERİNİN BELİRLENMESİ

Atom numarası verilen bir elementin A veya B grubunda olduğunu bulmak. Elementlerin B ve A gruplarına yerleşimi. B grubu elementlerinin grup numarası.

Periyodik cetvelde A grupları s ve p orbitallerindeki değerlik elektron sayılarına göre belirleniyordu. Örnek olarak atom numarası 17 olan Cl elementinin elektron dağılımına bakalım.

₁₇Cl = 1S²  2S²  2P⁶ 3S²  3P⁵ 

Cl atomunun elektron dizilimi yukarıdaki gibidir. Bu elementin son orbitalleri S ve P orbitalleridir. En büyük enerji düzeyi 3’tür. Buna göre element 3. Periyottadır. Son orbitallerindeki (3S ve 3P) elektron sayısı 7’dir. Buna göre bu elementin 7A grubunda olduğu belirlenir. 

B grubu Elementlerinin Grup Numarasının Bulunması

B grubu elementleri geçiş metalleridir. Bu elementlerin elektron dizilimleri d orbitali ile bitmektedir.

Lantanit ve aktinitlerin elektron dizilimleri ise f orbitali ile bitmektedir.

Şimdi atom numarası 21 olan Sc elementini ele alalım.

₂₁Sc = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d¹ 

Sc elementinin elektron dağılımı 3d¹  ile bitti. O halde bu element B grubu elementidir. En büyük baş kuantum sayısı 4’tür. 4. Enerji düzeyinde 2 elektron var (4S² ) ayrıca d grubunda 1 elektron var. Öyleyse bu element 3B grubu elementidir ve periyot numarası 4’tür.

Atom numarası 26 olan Fe elementini ele alalım.

₂₆Fe = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d⁶ 

Bu elementin son iki orbitallerindeki (4S ve 3d) elektron sayısı 8’dir. O halde bu element 8B-1 grubunda yer alacaktır.

Atom numarası 27 olan Co elementini ele alalım.

₂₇Co = 1S² 2S² 2P⁶  3S² 3P⁶ 4S² 3d⁷ 

Bu elementin son iki orbitalindeki elektron sayısı 9’dur. Bu element 9B grubunda yer almalıdır. Ancak 9B grubu yoktur. Onun yerine 8B-2 grubu vardır. O halde bu element 8B-2 grubundadır.

Atom numarası 28 olan Ni elementini ele alalım.

₂₈Ni = 1S² 2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d⁸ 

Ni elementinin elektron dizilimi 3d⁸  ile bitmektedir. En büyük baş kuantum sayısı 4’dür. 2 elektron 4S orbitalinde 8 elektronda 3d orbitalinde olmak üzere son iki orbitalinde 10 elektron var. Bu element 10B grubu elementidir. Ancak 10B grubu yerine 8B-3 grubu vardır. Öyleyse bu element 8B-3 grubu elementidir.

Atom numarası 29 olan Cu elementini ele alalım.

₂₉Cu = 1S²  2S² 2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d⁹ 

Bu elementinin en büyük baş kuantum orbitalindeki elektron sayısı 2 ve d orbitalindeki elektron sayısı 9 dur. Bunların toplamı 11 eder. 10B grubu 8B-3 grubuna karşılık gelmekteydi ve bu gruptaki elementlerin elektron dizilimleri 4S²   3d⁸  ile bitmekteydi. Son iki orbitalinde 11 elektron olan element 1B grubu elementi olacaktır. Aynı şekilde atom numarası 30 olan Zn elementi de 2B grubu elementi olacaktır.

Atom numarası 31 olan Ga elementi.

₃₁Ga = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d¹⁰ 4P¹ 

Ga elementinin elektron dizlimi 4P¹  ile bitmektedir. Dolayısıyla son orbitali P orbitalidir. Bu elementin en büyük baş kuantum sayısı 4’tür ve bu kabuktaki S orbitalinde 2 elektron bulunmaktadır. Öyleyse grup numarası 4S²  ve 4P¹  deki elektronların sayısına eşit olacaktır. Yani bu elementin grup numarası 3’tür. Elektron dizilimi P ile bittiğinden 3A grubundadır.

Atom numarası 41 olan Nb elementi.

₄₁Nb = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d¹⁰  4P⁶  5S²  4d³ 

Bu elementin elektron dizilimi d orbitaliyle sonlanmaktadır. Son d orbitalinde 3 elektron var. En büyük baş kuantum sayısı 5 ve 5S orbitalinde 2 elektronu var. 5S ve 4d orbitallerindeki elektron sayısı 5’tir. O halde bu element 5B grubu elementidir.

Diğer elementlerin elektron dizilimi – grup numarası ilişkisini benzer şekilde yapabilirsiniz.

Lantanitler

Son orbitali f olan elementler lantanitler grubundadır.

Atom numarası 57 olan La elementini inceleyelim.

₅₇La = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S² 3d¹⁰  4P⁶ 5S²  4d¹⁰  5P⁶  6S² 4f¹ 

Bu elementin son orbitali f’dir. O halde bu element Lantanittir. f orbitali doluncaya kadar lantanitler grubunda devam edecektir.

Atom numarası 72 olan Hf elementini inceleyelim.

₇₂Hf = 1S²  2S²  2P⁶  3S²  3P⁶  4S²  3d¹⁰  4P⁶  5S²  4d¹⁰  5P⁶  6S²  4f¹⁴  5d² 

Hf elementinin en büyük baş kuantum sayısı 6’dır. 6S orbitalinde 2 elektron var. Bu elementin elektron dizilimi 5d ile bitmektedir. 5d orbitallerinde 2 elektronu var. En büyük baş kuantum orbitali ile son orbitalindeki elektron sayısı 4’tür. O halde bu element 4B grubundadır.

Aktinitler

Aktinitlerde Lantanitlerin bulunması gibi bulunur. Bu elementlerin de son orbitalleri f’dir. Bu elementlerin atom numarası 89 ile başlar.

Elektronların Orbitallere Yerleşimi

SANATSAL BİLGİ

12/08/2017