BAZLAR
10. Sınıf kimya dersi. Bazların tanımı. Bazların özellikleri. Kuvvetli ve zayıf bazlar. Bazların pH ve pOH değerleri. Konu anlatımı.
Suya OH- iyonu verebilen maddelere baz denir.
Bu tanım Svante Arrhenius (Sıvent Arhenyus) tarafından 1884 yılında yapılmıştır.
NaOH → Na+ + OH-
CsOH → Cs+ + OH-
Bronsted – Lowry Baz Tanımı
Bu tanıma göre bazlar proton alan maddeler, asitler ise proton veren maddelerdir.
Lewis Baz Tanımı
Lewis baz tanımına göre elektron çifti alan maddeye asit, elektron çifti veren maddeye baz denir.
Bazların Özellikleri
1. Suda çözündüklerinde suya OH- (Hidroksit) iyonu verirler.
2. Asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar.
3. Kırmızı turnusolü maviye çevirirler.
4. Tatları acıdır, ele kayganlık hissi verirler.
5. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
NH3 (Amonyak) OH bileşeni bulundurmaz. Ancak suda çözünürse OH- iyonları oluşturur. Bu nedenle amonyak da bir bazdır.
NH3 + H2O → NH4 + OH-
Kuvvetli Bazlar
Bir bazın kuvveti suya verdiği hidroksit iyonu sayısıyla ölçülür. Suda çözündüğünde tamamen iyonlarına ayrılan bazlara kuvvetli bazlar denir. Suda çözündüğünde büyük bölümü iyonlarına ayrılmayan bazlar zayıf bazlardır. Berilyum hariç Grup I ve Grup II metallerinin bazlarının tümü kuvvetli bazlardır.
Aşağıda bazı kuvvetli bazlar listelenmiştir.
LiOH → Lityum Hidroksit
NaOH → Sodyum Hidroksit
KOH → Potasyum Hidroksit
RbOH → Rubidyum Hidroksit
CsOH → Sezyum Hidroksit
Mg(OH)2 → Magnezyum Hidroksit
Ca(OH)2 → Kalsiyum Hidroksit
Sr(OH)2 → Stronsiyum Hidroksit
Ba(OH)2 → Baryum Hidroksit
Zayıf Bazlar
Suda moleküllerinin büyük bölümü iyonlarına ayrılmadan kalan bazlara zayıf bazlar denir.
Aşağıda bazı zayıf bazlar listelenmiştir.
C6H5NH2 → Anilin
NH3 → Amonyak
N(CH3)3 → Trimetil Amonyak
NH4OH → Amonyum Hidroksit
CH3NH2 → Metilamin
C2H5NH2 → Etilamin
HONH2 → Hidroksilamin
C5H5N → Piridin
Su İle Etkileştiklerinde Baz Özelliği Gösteren Maddeler
Bazı maddeler doğal halde baz olmamalarına rağmen suya atıldıklarında su ile tepkimeye girerek baz oluştururlar.
Amonyak su ile tepkimeye girerek amonyum hidroksit bazını oluşturur.
NH3 + H2O → NH4OH
Amonyum hidroksit suda NH4+ ve OH- iyonlarına ayrışır.
NH4OH → NH4+ + OH-
CaO su ile tepkimeye girerek Ca(OH)2 bileşiğini oluşturur.
CaO + H2O → Ca(OH)2
Ca(OH)2 (suda) → Ca+ (suda) + 2OH-(suda)
Bazların pH ve pOH değerleri
pH ve pOH değerleri birbirine zıt ölçek değerleridir. pH nin 0 olduğu noktada pOH 14, pH değerinin 14 olduğu noktada pOH değeri 0’dır.
pH değeri 0 ile 7 arasında olan maddeler asidik özellik gösterir. Bu maddelerin pOH değerleri 7’den büyüktür.
pH değeri 7’den büyük olan maddeler bazik özellik gösterir. Bu maddelerin pOH değeri 7’den küçüktür.
pH değeri 7 ise çözelti nötr’dür. Nötr çözeltinin pOH değeri de 7’dir.
pH değeri 7’nin üzerinde olan maddeler bazik özellik gösterir. pH değeri 14 olan bazlar en kuvvetli bazlardır.
pOH değeri 7’den küçük olan maddeler bazik özellik gösterir. pOH değeri 0 olan bazlar en kuvvetli bazlardır.

Asitler Konu Anlatımı
Baz Türleri
SANATSAL BİLGİ
21/06/2017