BAZLAR

10. Sınıf kimya dersi. Bazların tanımı. Bazların özellikleri. Kuvvetli ve zayıf bazlar. Bazların pH ve pOH değerleri. Konu anlatımı.

Suya OH^-  iyonu verebilen maddelere baz denir.

Bu tanım Svante Arrhenius (Sıvent Arhenyus) tarafından 1884 yılında yapılmıştır.

NaOH → Na⁺ + OH^-

CsOH → Cs⁺ + OH^-

Bronsted – Lowry Baz Tanımı

Bu tanıma göre bazlar proton alan maddeler, asitler ise proton veren maddelerdir.

Lewis Baz Tanımı

Lewis baz tanımına göre elektron çifti alan maddeye asit, elektron çifti veren maddeye baz denir.

Bazların Özellikleri

1. Suda çözündüklerinde suya OH^- (Hidroksit) iyonu verirler.

2. Asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar.

3. Kırmızı turnusolü maviye çevirirler.

4. Tatları acıdır, ele kayganlık hissi verirler.

5. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.

NH₃ (Amonyak) OH bileşeni bulundurmaz. Ancak suda çözünürse OH^-  iyonları oluşturur. Bu nedenle amonyak da bir bazdır.

NH₃ + H₂O → NH₄    + OH^-

Kuvvetli Bazlar

Bir bazın kuvveti suya verdiği hidroksit iyonu sayısıyla ölçülür. Suda çözündüğünde tamamen iyonlarına ayrılan bazlara kuvvetli bazlar denir. Suda çözündüğünde büyük bölümü iyonlarına ayrılmayan bazlar zayıf bazlardır. Berilyum hariç Grup I ve Grup II metallerinin bazlarının tümü kuvvetli bazlardır.

Aşağıda bazı kuvvetli bazlar listelenmiştir.

LiOH → Lityum Hidroksit

NaOH → Sodyum Hidroksit

KOH → Potasyum Hidroksit

RbOH → Rubidyum Hidroksit

CsOH → Sezyum Hidroksit

Mg(OH)₂ → Magnezyum Hidroksit

Ca(OH)₂ → Kalsiyum Hidroksit

Sr(OH)₂ → Stronsiyum Hidroksit

Ba(OH)₂ → Baryum Hidroksit

Zayıf Bazlar

Suda moleküllerinin büyük bölümü iyonlarına ayrılmadan kalan bazlara zayıf bazlar denir.

Aşağıda bazı zayıf bazlar listelenmiştir.

C₆H₅NH₂ → Anilin

NH₃ → Amonyak

N(CH3)₃ → Trimetil Amonyak

NH₄OH → Amonyum Hidroksit

CH₃NH₂ → Metilamin

C₂H₅NH₂ → Etilamin

HONH₂ → Hidroksilamin

C₅H₅N → Piridin

Su İle Etkileştiklerinde Baz Özelliği Gösteren Maddeler

Bazı maddeler doğal halde baz olmamalarına rağmen suya atıldıklarında su ile tepkimeye girerek baz oluştururlar.

Amonyak su ile tepkimeye girerek amonyum hidroksit bazını oluşturur.

NH₃ + H₂O → NH₄OH 

Amonyum hidroksit suda NH4⁺ ve OH^- iyonlarına ayrışır.

NH₄OH → NH₄⁺ + OH^-

CaO su ile tepkimeye girerek Ca(OH)₂ bileşiğini oluşturur.

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Ca(OH)₂ (suda) → Ca⁺ _(suda) + 2OH^-_(suda)

Bazların pH ve pOH değerleri

pH ve pOH değerleri birbirine zıt ölçek değerleridir. pH nin 0 olduğu noktada pOH 14, pH değerinin 14 olduğu noktada pOH değeri 0’dır.

pH değeri 0 ile 7 arasında olan maddeler asidik özellik gösterir. Bu maddelerin pOH değerleri 7’den büyüktür.

pH değeri 7’den büyük olan maddeler bazik özellik gösterir. Bu maddelerin pOH değeri 7’den küçüktür.

pH değeri 7 ise çözelti nötr’dür. Nötr çözeltinin pOH değeri de 7’dir.

pH değeri 7’nin üzerinde olan maddeler bazik özellik gösterir. pH değeri 14 olan bazlar en kuvvetli bazlardır.

pOH değeri 7’den küçük olan maddeler bazik özellik gösterir. pOH değeri 0 olan bazlar en kuvvetli bazlardır.

Asitler Konu Anlatımı

Baz Türleri

SANATSAL BİLGİ

21/06/2017