Özel Ders

BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI ÇÖZÜMLER

11. sınıflar ve üniversiteye hazırlık kimya dersi. İyonik ve kovalent bileşiklerin adlandırılması ile ilgili çözümlü testin çözümleri.

Çözüm – 1

Bakır (I) nitrür bileşiği bakırın +1 değerlikli olduğu bileşiktir.

N atomu metallerle bileşiklerinde elektron verir. N atomu 5A grubundadır ve boş orbitallerini doldurması için 3 elektrona ihtiyacı vardır. Cu atomu +1 değerlikli ise 3 tane Cu atomu olmalıdır ki N atomunun değerlik elektron sayısını 8’e tamamlayabilsin.

Buna göre bileşik formülü Cu₃N şeklindedir.

Doğru cevap C seçeneği.

Çözüm – 2

Magnezyum 2A grubunda olup bileşiklerinde +2 değerlik alır. Azot atomu metallerle bileşiklerinde -3 değerliklidir.

Magnezyum ile azot atomunun yapacağı bileşikte alınan ve verilen elektron sayıları eşit olmalıdır. 3 Mg atomu toplam 6 elektron verir. Bu 6 elektron 2 tane N atomunun değerlik elektronlarını 8’e tamamlar. Buna göre bileşik;

Mg₃N₂ şeklinde olmalıdır.

Doğru cevap E seçeneği.

Çözüm – 3

I. Azot trioksit → NO₃

II. Sülfür trioksit → SO₃

III. Difosfor pentaoksit → P₂O₅

IV. Magnezyum sülfat→ MgSO₄

D seçeneğinde yer alan P₂O₄ bileşiği yukarıda yer almamaktadır.

Doğru cevap D seçeneği.

Çözüm – 4

Permanganat Mn atomunun 4 O atomu ile birleşerek oluşturduğu bileşiktir, iyon yükü – 1 dir.

MnO₄^-2 bileşiği manganattır.

MnO₄^-1 bileşiği ise permanganattır.

Doğru cevap E seçeneği.

Çözüm – 5

ClO₃^- → klorat

ClO₂^- → klorit

ClO₄^- → perklorat’tır.

Doğru cevap A seçeneği.

Çözüm – 6

Al₄C₃ bileşiği iyonik bileşiktir. İyonik bileşiklerde birinci atomun adı söylenirken ikinci atomun sonuna ür eki getirilerek okunur. Alüminyum karbonür şeklinde ki adlandırma olmayacağından alüminyum karbür şeklinde adlandırılır.

Doğru cevap E seçeneği.

Çözüm – 7

İsmi verilen bileşiklerin formüllerini yazalım.

I. Potasyum bromür → KBr

II. Kalsiyum iyodür → CaI₂

III. Lityum sülfür → Li₂S

IV. Magnezyum fosfor → Mg₃P₂

V. Potasyum İyodür → KI

A seçeneğinde yer alan MgP isimleri verilen bileşiklerden herhangi birine ait olmadığı gibi bu bileşik yanlış formülize edilmiştir. Doğrusu Mg₃P₂ olacaktı.

Doğru cevap A seçeneği.

Çözüm – 8

İsmi verilen bileşiklerin formüllerini yazalım.

I. Diklor heptaoksit → Cl₂O₇

II. Demir (II) sülfür → FeS

III. Demir (III) sülfür → Fe₂S₃

IV. Bakır (II) klorür → CuCl₂

V. Magnezyum oksit → MgO

E seçeneğinde yer alan Cl₂O₆ bileşiği yukarıdaki bileşikler arasında bulunmamaktadır.

Doğru cevap E seçeneği.

Çözüm – 9

Mangan (III) bileşiğinde mangan atomunun +3 yükseltgenme basamağında olduğu anlaşılır. O atomu – 2 değerliklidir. Bu durumda bileşik formülü,

Mn₂O₃ şeklinde olmalıdır.

Doğru cevap C seçeneği.

Çözüm – 10

Köklerin formüllerini tek tek karşılarına yazalım.

I. Sülfat → SO₄^-2

II. Karbonat → CO₃^-2

III. Nitrat → NO₃^-

IV. Nitrit → NO₂^-

V. Sülfit → SO₃^-2

A seçeneğinde yer alan SO₄^-1 iyonu yukarıdaki bileşiklerden herhangi birine ait değildir.

Doğru cevap A seçeneği.

Çözüm – 11

Tetra latince 4, hekza latince 6’dır.

Tetra X hekza Y bileşiği X₄Y₆ şeklinde olmalıdır.

Bu şekil adlandırmada her iki atomun da ametal olması gerektiğini unutmayın.

Doğru cevap C seçeneği.

Çözüm – 12

Potasyum 1A grubu elementidir. Bileşiklerinde +1 değerlik alır. Manganat, (- 2) yüklü bir iyon köküdür. Manganatın formülü MnO₄^-2 şeklindedir.

Potasyum ile manganatın oluşturacağı bileşikte 1 manganat köküne karşılık 2 potasyum atomu gereklidir.

Doğru cevap B seçeneği.

Çözüm – 13

Kurşun (IV) klorat formülünde kurşun atomunun +4 yükseltgenme basamağında olduğu anlaşılır.

Klorat – 1 yüklü iyon köküdür. Formülü,

ClO₃^- şeklindedir.

Buna göre Kurşun (IV) klorat bileşiğinin formülü,

Pb(ClO₃)₄ şeklinde olmalıdır.

Doğru cevap B seçeneği.

Çözüm – 14

Bazı bileşiklerin özel adları vardır. Bu adlar genellikle günlük yaşamda sık kullanılan maddelere verilmiştir.

I. Sönmemiş kireç → CaO

II. Bütan → C₄H₁₀

III. Glikoz → C₆H₁₂O₆

IV. Kezzap → HNO₃

V. Zaç yağı → H₂SO₄

C seçeneğindeki C₃H₈ bileşiğinin adı propandır. Propan ismi listede yer almamaktadır.

Doğru cevap C seçeneği.

Çözüm – 15

Bakır (II) sülfat pentahidrat bileşiğinin isminden bakırın +2 değerlikli olduğu görülür. Bakırdan sonra gelen sülfat kökü -2 değerliklidir. Bakır atomu +2 değerlikli olduğundan bakır (II) sülfat bileşiği,

CuSO₄ şeklinde olur. Ancak hidrat adı bu bileşikte su da bulunduğunu gösterir. Suyun katsayısı penta = 5’tir. Bu durumda bileşik,

CuSO₄.5H₂O şeklindedir.

Doğru cevap A seçeneği.

Çözüm – 16

Bileşik isimlerinin tek tek formüllerini yazalım.

I. Kalsiyum karbonat → CaCO₃

II. Potasyum peroksit → K₂O₂

III. Baryum oksit → BaO

IV. Berilyum sülfür → BeS

V. Diazot pentaoksit → N₂O₅

B seçeneğinde yer alan KO bileşiği yukarıda yer almamaktadır.

Doğru cevap B seçeneği.