BİLEŞİKLERİN LEWIS GÖSTERİMİ

9. Sınıflar ve ygs – lys kimya konusu. İyonik ve kovalent bağlı bileşiklerin elektron nokta yapısı, lewis gösterimi. Konu anlatımı ve örnekler.

İyonik Bileşiklerin Elektron Nokta Yapısı

İyonik bileşiklerde metaller değerlik elektronlarını sıfırladıklarından bu elementlerin simgesinde nokta bulunmaz. Sadece kaç elektron verdiğini gösteren bir sayı bulunur. Ametal elementler ise değerlik elektronlarını 8’e tamamladığından ametal simgelerinde 8 elektron bulunur, herbir atomun aldığı elektron sayısı da simgenin sağ üst köşesine yazılır.

Örnek:

Mg ve O atomları arasında oluşan bileşiği Lewis nokta yapısıyla gösteriniz.

Çözüm:

Mg atomunun elektron dizilimi;

₁₂Mg = )2     )8     )2

Şeklindedir. Mg atomunun değerlik elektron sayısı 2’dir.

O atomunun elektron dizilimi;

₈O = )2     )6

Şeklindedir. Mg atomu 2 elektron verir, O atomu 2 elektron alır. Mg ve O arasında MgO bileşiği oluşur.

Mg atomunun değerlik elektronları sıfırlanmıştır. O’nin değerlik elektronları 8 olmuştur. Bunun için 1 tane Mg atomu ve 1 tane O atomu yeterlidir. Bileşiğin en küçük birimi ve kimyasal simgesi MgO şeklindedir. 

Örnek:

K₂S bileşiğini Lewis elektron nokta yapısıyla gösteriniz.

 Çözüm:

K atomunun atom numarası 19’dur. 1 adet değerlik elektronu vardır.

S atomunun atom numarası 16’dır. 6 adet değerlik elektronu vardır. S atomunun değerlik elektronlarını 8’e tamamlaması için 2 elektrona ihtiyacı vardır. K elementinin 1 değerlik elektronu bulunduğundan bu elementlerin bileşik oluşturması için 2 K ve 1 S atomunun bir araya gelmesi gerekir. Bu durumda 2 K atomu birer elektrondan toplam 2 elektronu S atomuna verir ve S’ün değerlik elektronlarını 8’e tamamlar.

Örnek:

Be ve Cl arasında oluşan bileşiği Lewis elektron nokta formülü ile gösteriniz.

Çözüm:

Be elementinin atom numarası 4’tür. 2 değerlik elektronu bulunur. Cl elementinin atom numarası 17’dir 7 değerlik elektronu bulunur. Cl elementi kararlı hale gelmesi için 1 elektron alması gerekmektedir. Bu durumda 1 Be atomuna karşılık 2 Cl atomu gereklidir.

Kovalent Bağlı Bileşiklerin Elektron Nokta Yapısı

Kovalent bağlar ametal atomlarının kendi aralarında yaptıkları bağlardır. Ametal atomları elektron alıcı oldukları için bu atomlar kendi aralarında yaptıkları bileşiklerde elektronlarını ortaklaşa kullanarak değerlik elektron sayılarını 8’e tamamlarlar. Elektron nokta gösteriminde ortaklaşa kullanılan elektronlar ya karşılıklı olarak ya da düz bir çizgi ile gösterilir. Ortak elektronlar çizgi ile gösterilirse her çizgi bir çift elektronu gösterir.

Örnek:

2 O atomunun oluşturduğu O₂ molekülünün lewis gösterimini yapınız.

Çözüm:

Oksijenin değerlik elektron sayısı 6’dır. 2 oksijen bir araya gelerek 2’şer elektronlarını ortaklaşa kullanır ve her bir atom değerlik elektronunu 8’e tamamlamış olur.

Bu gösterim aşağıdaki şekilde de yapılabilir.

Örnek:

CO₂ bileşiğini elektron nokta yapısıyla gösteriniz.

Çözüm:

C atomunun değerlik elektron sayısı 4’tür. Değerlik elektronlarını 8’e tamamlamak için 4 elektrona ihtiyaç duyar. O atomunun değerlik elektron sayısı 6 dır. O atomu değerlik elektron sayısını 8’e tamamlamak için 2 elektrona ihtiyaç duyar. Bu iki elementin yapacağı bileşikte 1 C atomuna karşılık 2 O atomu bulunmalıdır.

O İle C atomları arasındaki 4 nokta ortaklaşa kullanılan 4 elektronu gösterir. 4 elektron arada ortaklaşa kullanılıyor bu elektronların 2’si O atomuna 2’si ise C atomuna aittir. Sonuçta C atomunun önünde ve arkasında 4’erden 8 elektronu bulunmuş oluyor. O atomunun da 4 önünde 4 de kenarlarında olmak üzere 8 elektronu bulunmuş oluyor.

Örnek:

 N₂ molekülünün elektron nokta yapısını gösteriniz.

Çözüm:

N atomunun değerlik elektron sayısı 5’tir. Dolayısıyla değerlik elektronlarını 8’e tamamlamak için 3 elektrona ihtiyaç duyar. İki azot atomu 3’er elektronunu ortaklaşa kullanarak elektron dizilimini soygazların elektron dizilimine benzetir. Yukarıda iki azot atomu arasındaki 6 nokta ortaklaşa kullanılan elektronları göstermektedir. Diğer 2 elektron kenarlardaki noktalarla gösterilmiştir. Diğer atomların elektron ortaklaşması da benzer şekilde gösterilir.

Nötr atom ve İyonların Elektron Nokta Yapısı

SANATSAL BİLGİ

25/07/2017