KARBOKSİLİK ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ
12. sınıflar organik kimya konusu. Karboksilik asitlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri. Karboksilik asitlerin tepkimeleri. Konu anlatımı ve örnekler.
Karboksilik Asitlerin Fiziksel Özellikleri
1- Karboksilik asitlerde (-COOH) grubu polar yapılı, alkil grubu apolar yapılıdır. Molekül büyüdükçe apolar kısım büyümektedir. Bu durum, karboksilik asitlerin birçok fiziksel özelliğini etkilemektedir.
2- Molekülleri arasında hidrojen bağı bulunur.
3- Molekülleri arasında hidrojen bağı bulunduğundan dolayı kaynama noktaları, aynı C sayısına sahip fakat molekülleri arasında H bağının bulunmadığı aldehit, keton, hidrokarbon ve eter bileşiklerinin kaynama noktasından daha yüksektir.
4- Karboksilik asitlerde moleküller arasında çift H bağı bulunur. Bu nedenle molekülleri arasında tek H bağı bulunan alkollerden daha yüksek kaynama noktasına sahiptirler.
5- Karboksilik asitlerde C sayısı arttıkça kaynama noktası da artar.
6- Karboksilik asitlerin ilk üç üyesi suda iyi çözünür. Bileşikteki C sayısı arttıkça sudaki çözünürlükleri azalır.
7- Bütün karboksilik asitler organik çözücülerde çözünürler. Karakteristik kokulara sahiptirler.
Karboksilik Asitlerin Kimyasal Özellikleri
1- Karboksilik asitler, asit özelliği gösterirler. Zayıf asitlerdir. Moleküldeki C sayısı arttıkça asitlik kuvvetleri azalır. Bu nedenle asitlik kuvveti en fazla olan karboksilik asit bir karbonlu metanoik (formik) asittir.
2- Karboksilik asitlere halojen atomu bağlanırsa asitlik özellikleri artar.
3- Metal oksitlerle tepkimelerinden tuz ve su oluşur.
4- Bazlarla tepkimelerinden tuz ve su oluşur.
5- Aktif metallerle tepkimelerinden tuz ve H2 gazı oluşur.
6- Alkollerle tepkimelerinden bir molekül H2O ayrılırsa esterler oluşur.
7- SOCl2, PCl5, PCl3 gibi bileşiklerle tepkimeye girerek açil klorürleri oluştururlar.
Karboksilik Asitlerin Tepkimeleri
1- Karboksilik asitlerin metallerle tepkimeleri
Karboksilik asitlerin metallerle tepkimelerinden tuz oluşur, H2 gazı açığa çıkar.
Örnek:
Asetik asidin sodyum ile reaksiyonundan sodyum asetat ve H2O oluşması.
CH3COOH + Na →CH3COONa + (1/2) H2
Örnek:
Asetik asidin Ca metali ile tepkimeye girerek kalsiyum asetat ve H2 gazı oluşturması.
2CH3COOH + Ca →(CH3COO)2Ca + H2
2- Karboksilik Asitlerin Metal Oksitlerle Tepkimeleri
Karboksilik asitlerin metal oksitlerle tepkimelerinden tuz ve su oluşur.
Örnek:
Asetik asidin BaO ile tepkimeye girerek baryum asetat ve su oluşturması.
2CH3COOH + BaO → (CH3COO)2Ba + H2O
3- Karboksilik Asitlerin Bazlarla Tepkimesi
Karboksilik asitlerin bazlarla tepkimesinden tuz ve su oluşur.
Örnek:
Asetik asidin NaOH ile tepkimeye girerek tuz ve su oluşturması.
CH3COOH + NaOH →CH3COONa + H2O
4- Karboksilik asitlerin karboksil grubundan OH kökünün çıkarılmasıyla elde edilen gruba açil grubu adı verilir.
5- Karboksilik Asitlerin Asit Klorür Oluşturması
Karboksilik asitler SOCl2, PCl5, PCl3 gibi bileşiklerle tepkimeye girerek açil klorürleri (asit klorür) oluştururlar.
Karboksilik Asitler
SANATSAL BİLGİ
07/06/2018