NÖTRALLEŞME TEPKİMELERİ

10. sınıflar ve ygs – lys kimya dersi. Asit ve bazların nötralleşme reaksiyonları konusu. Titrasyon olayı. Asit ve bazların tuz ve su oluşturması.

Bir asit ve bir bazın reaksiyona girmesi olayına nötralleşme tepkimesi denir.

Asitler suya H⁺ iyonu verebilen maddeler, bazlar ise OH^- iyonu verebilen maddelerdir. Bu iyonlar simgelerinden de anlaşılabileceği gibi + ve – yüklüdür. Asit ve baz karışımında bu iyonlar birbirlerinin etkisini yok ederek çözeltiyi nötrleştirir. Bu olaya nötralleşme denir. Nötralleşme sonucu tuz ve su oluşur. Oluşan su, H⁺ ve OH^-  iyonlarının birleşmesiyle meydana gelir.

HCl + NaOH → NaCl + HOH (H₂O)

Yukarıdaki tepkimede HCl suya H⁺ iyonu, NaOH suya OH^- iyonu vermiştir. Na ve Cl iyonları NACl tuzunu oluştururken H⁺ ve OH^- iyonları su oluşturarak nötrleşmişlerdir.

H⁺ + OH^- → H₂O

Titrasyon

Asit – baz titrasyonu genellikle asit baz reaksiyonları yoluyla, bilinen bir asidik ya da bazik bir madde miktarını bulmak için kullanılır. Temel amaç asit ya da bazın derişimini bulmaktır. Bunun için nötrleşme anında renk değiştiren bir indikatör kullanılır. 

Bir çözeltideki asit miktarını ölçmek için kuvvetli bir baz, bir baz miktarını ölçmek için kuvvetli bir asit kullanılır.

Titrasyon için incelenecek madde bir çözeltiye dağıtılarak hazırlanır. Çözelti (titrand) titrasyon için bir şişeye konulur. Daha sonra indikatör şişeye eklenir. Reaktif ürün (titrant) karışıma yavaş yavaş ilave edilir. İndikatör renk değiştirdiği anda madde ilavesi durdurulur.

HNO₃ (nitrik asit) güçlü bir asit, KOH (Potasyum hidroksit) güçlü bir bazdır. Bu iki maddenin tepkimeye girmesi ile KNO₃ (Potasyum nitrat) tuzu oluşur. Bu tepkime bir nötrleşme tepkimesidir.

HNO₃ + KOH → KNO₃ + H₂O

H₃PO₄ kuvvetli bir asit, NAOH ise kuvvetli bir bazdır. Bu iki maddenin tepkimesi bir nötrleşme reaksiyonudur.

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

H₂SO₄ (Sülfirik asit) kuvvetli bir asit, NH₄OH (Amonyum hidroksit) zayıf bir bazdır. Bu iki maddenin tepkimeye girmesi ile NH₄SO₄ (Amonyum sülfat) ve su oluşur. Oluşan çözelti asidiktir.

H₂SO₄ + 2NH₄OH → (NH₄)₂SO₄ + 2H₂O

H₂CO₃ (Karbonik asit) zayıf bir asittir. NaOH kuvvetli bir bazdır. Bu iki maddenin tepkimesi ile Na₂CO₃ (Sodyum karbonat) tuzu oluşur. Oluşan çözelti baziktir.

H₂CO₃ + 2NaOH → Na₂CO₃ + 2H₂O

Sülfirik asit ile kireç suyunun tepkimesinden Kalsiyum sülfat tuzu ve su oluşur.

H₂SO₄ + Ca(OH)₂ → CaSO₄ + 2H₂O

Metallerin Asit ve Bazlarla Tepkimeleri

SANATSAL BİLGİ

25/06/201