Özel Ders

6. SINIF BİTKİLERDE ÜREME

6. Sınıflar fen bilgisi dersi. Bitkilerde eşeyli ve eşeysiz üreme. Çiçekli bitkilerde çiçeğin yapısı ve bölümleri.

Bitkilerde de eşeyli ve eşeysiz üreme biçimleri görülür. Çiçekli bitkiler eşeyli ürerler. Çiçeksiz bitkiler ise eşeysiz olarak ürerler.

Çiçek, bitkilerde erkek ve dişi organı bulunduran yapıdır. Döllenme sonucu oluşan tohum taslağı çiçek içinde meydana gelir ve gelişir.

Bitkilerde Eşeysiz Üreme

Vejetatif Üreme

Eşeysiz üreyen bitkilerde en fazla görülen üreme biçimidir. Bu üreme biçiminde bitkinin bir parçasından yeni bir bitki meydana gelir.

Vejetatif üreme; Muz, çekirdeksiz üzüm, kavak, söğüt, çilek gibi bitkilerde görülür.

Söğüt, kavak gibi bitkilerin meristem dokudan meydana gelen genç dallarından bir parça kesilerek toprağa dikilirse, bu parça kök ve dal salarak yeni bir bitki meydana getirir.

Çileklerin çoğalması vejetatif üreme ile olur. Çileklerin sürünücü gövdelerinden yeni çilek bitkileri oluşur.

Patates yumrularından yeni patatesler oluşması da vejetatif üremeye örnektir.

Ayrık otu ve zambak toprakaltı gövdelerinden vejetatif üreme ile çoğalırlar.

Bitkilerde Eşeyli Üreme

Bitkilerde üreme organları çiçeklerdir. Erkek üreme hücreleri dişi üreme hücrelerini rüzgar, toz ve böcekler yardımıyla döller. Erkek üreme hücrelerine polen denir. Polenler arı, kelebek, rüzgar gibi faktörle dişi üreme organına taşınır. Dişi üreme organına ulaşan polenler burada yumurta ile buluşarak yumurta hücresini döller.

Bitkilerde Çiçeğin Yapısı

Çiçek Sapı

Çiçeği taşıyan, dala bağlayan ve besleyen kısımdır. Çiçek sapı üzerinde bir veya birçok çiçek bulunabilir. Çiçek sapı bu çiçekleri hem besler hem de taşır.

Çiçek Tablası

Çiçek sapının ucunda çiçeğin üzerine yerleştiği yapıya, çiçek tablası denir.

Çanak Yaprak

Çiçeğin en dışta bulunan yeşil renkli koruyucu yapraklarıdır. Çiçek tomurcuk halindeyken çanak yaprakları tarafından korunur. Çiçek büyüdüğünde bu kez dip noktasında bağlantı ve koruma görevi yaparlar.

Taç Yaprak

Çiçeğin renkli, gösterişli ve kokulu yapraklarıdır. Bu yapraklar her bitkide farklı renklerdedir. Bu yaprakların dip kısmında bal özü salgılanır. Bal özü ve çiçeklerin renkli çekici yapısı böcekleri üzerine çeker. Bu sayede tozlaşma sağlanır.

Erkek Organ

Sapcık ve başçık olmak üzere iki kısımdan meydana gelmiştir. Taç yaprakların iç kısmında ve dişi organın çevresinde bulunurlar. Bir çiçekte çok sayıda erkek organ bulunur. Erkek organların başçıklarında polenler üretilir.

Dişi Organ

Çiçeğin en iç bölümünde bulunur. Bir çiçekte dişi organ bir veya daha fazla olabilir. Üç kısımdan meydana gelmiştir.

a) Yumurtalık (ovaryum)

Dişi organın alt kısmında bulunur. Yumurtalıkta tohum taslakları bulunur. Tohum taslakları yumurtalığa bağlanmıştır. Tohum taslaklarının içinde yumurta hücreleri bulunur.

b) Dişicik Borusu

Yumurtalığı tepeciğe bağlayan bölümdür. Tepecikteki polenleri yumurtalığa taşır.

c) Tepecik

Dişicik borusunun üstünde yer alır. Dişi organın en dıştaki kısmıdır. Bu kısım nemli ve yapışkan bir sıvı salgılar. Bu sıvı polenlerin kendisine yapışmasını ve çimlenmesini sağlar.

Cicek_Yapisi