6. SINIF SÜRAT GRAFİKLERİ
6. Sınıflar fen bilgisi dersi. Sürat ve hareket konusu. Yol – zaman grafiği ile sürat – zaman grafiklerinin çizilmesi. Konu anlatımı ve çözümlü örnekler.
Yol – Zaman Grafiği
Koordinat sisteminde alınan yola ilişkin değerlerin y eksenine, zaman dilimlerinin x eksenine işaretlenmesiyle oluşan grafiğe yol – zaman grafiği denir.
Hız – Zaman Grafiği
Koordinat sisteminde y eksenine hız, x eksenine zaman değerlerinin yazılmasıyla elde edilen grafiğe Hız – Zaman grafiği denir. Sabit hızlı sürat grafiklerinde Hız – Zaman grafiği x eksenine paralel uzanan düz bir çizgidir.

Örnek:
Ayça evinden okula yürüyerek 10 dakikada gitmektedir. Ayça ‘nın hızı 1 m/s olduğuna göre, Ayçanın yol – zaman ve sürat – zaman grafiklerini çiziniz.
Çözüm:
Ayça’nın okulunun eve uzaklığını bulalım.
t = 10.60 = 600 s
Şimdi yolun kaç m olduğunu bulalım.
x = v.t
x = 1.600 = 600 m
Yol 600 m, zaman 600 s dir. Çok fazla yer kaplamaması açısından 100’er dilimlik 6 parçaya bölebiliriz.
Ayça;
0. Saniyede, 1.0 = 0 m yol alır
100. Saniyede, 1.100= 100 m yol alır
200. saniyede,1. 200 = 200m yol alır.
300. saniyede, 1.300 = 300 m yol alır.
400. saniyede, 1.400 = 400 m yol alır.
500 saniyede, 1.500 = 500 m yol alır.
600. saniyede, 1.600 = 600 m yol alır.
Şimdi bu değerleri tabloya geçirelim.
Yol - Zaman Grafiği

Ayçanın sürati 1 m/s olduğundan sürat – zaman grafiği aşağıdaki gibi olur.

Örnek:
Semra bisikletiyle ekmek almaya gidiyor. Evleri ile fırın arası 900 m dir. Semra 3 m/s hızla gittiğine göre bu gidişin hız zaman grafiğini 1’er dakika arayla çiziniz. Semra’nın sürat – zaman grafiğini çiziniz.
Çözüm:
Semra’nın fırına gitme süresi;
t = 300 s
Semra, fırına 300 saniyede gitmiştir. 1 dakika 60 saniye olduğundan 300 saniyede kaç dakika olduğunu bulalım.
d = 5 dakika olarak bulunur. Semra fırına 5 dakikada gitmiştir. Semra 1 dakikada kaç m yol alır bulalım.
x = v.t
x = 60.3
x = 180 m
Semra 1 dakikada 180 m yol almaktadır. Şimdi 5 dakika boyunca aldığı yolu dakika cinsinden bulalım.
1 dakikada 1 . 180 = 180 m → 1 x ekseninde, 180 y ekseninde olacak
2 dakikada 2 . 180 = 360 m → 2 x ekseninde, 360 y ekseninde olacak
3 dakikada 3 . 180 = 540 m → 3 x ekseninde, 540 y ekseninde olacak
4 dakikada 4 . 180 = 720 m → 4 x ekseninde, 720 y ekseninde olacak
5 dakikada 5 . 180 = 900 m → 5 x ekseninde, 900 y ekseninde olacak
Her dakikada olduğu yolu koordinat sistemine geçirelim. x ekseni dakika cinsinden zamanı, y ekseni bu süre içinde alınan yolu gösterecek.
Yol - zaman grafiği

Semra’nın sürat – zaman grafiğini çizelim.
Örnek:
Cenk evden işe bisikletiyle gitmektedir. Cenk’ in hızı sabittir ve her 30 saniyede 180 m yol almaktadır. Ev ile işyeri arası 1080 m olduğuna göre, Cenk’in yol – zaman ve sürat zaman grafiklerini çiziniz.
Çözüm:
1080 m içinde kaç tane 180 m olduğunu bulalım.
1080 m içinde 6 tane 180 m var, bu da demektir ki 6 tane 30 saniyelik zaman dilimi geçmiştir. Yol – zaman grafiğini 6 dilime ayırabiliriz.
Her bir zaman dilimi sonunda 180 m yol alındığına göre;
30. saniyede 180 m
60. saniyede 360 m
90. saniyede 540 m
120. saniyede 720 m
150. saniyede 900 m
180. saniyede 1080 m yol almış olur.
Cenk’in yol - zaman grafiği.
Cenk 30 saniyede 180 m yol alıyorsa hızı;
v = 6 m/s olur.
Cenk’in sürat zaman grafiği;

Sabit Süratli Hareket Konu Anlatımı
SANATSAL BİLGİ
04/06/2017