KİŞİSEL İNTERNET GÜVENLİĞİ

Bir birey olarak internetteki saldırganlardan nasıl korunursunuz. Özel bilgi ve belgelerinizi nasıl korursunuz. Bir hacker saldırısına uğramanız durumunda neler yapmalısınız.

Kişisel Güvenlik Kavramı

Yaklaşık 10 yıldır bilgisayarımda web siteleri yapmakta ve yayınlamaktayım. Bu süreç içinde gerek yurt içinde gerekse de yurt dışında onlarca hosting ve kuruluşla ilişkim oldu. Onlarca e-mail ve sosyal medya hesabı açtım kapattım. Bu faaliyetlerimin bir sonucu olarak, internet aleminde hemen her tür saldırıya uğradım.

Geçen bir sitede gördüğüm "bilgilerimi ele geçirmişler ne yapabilirim" feryadı üzerine özellikle internet savunma kavramına yabancı olan insanlarımıza yardımcı olmak için bu yazıyı yazmaya karar verdim. Bir eğitim – gelişim sitesi olan Sanatsal Bilgi’de böyle bir konunun olmaması eksiklik olurdu.

İnternet güvenliği çok kapsamlı bir kavram olup öyle bir-iki sayfada anlatılacak bir şey değildir. Ancak biz güvenlik konusunu ikiye ayırdık, Kişisel güvenlik ve kurumsal güvenlik.

Kurumsal güvenlik, firma ve web sitesi sahiplerinin ağ yolu ile yapılabilecek saldırılara karşı korunmasını konu alır. Bu konu çok kapsamlı olup içerisinde herkesin bilmeyebileceği terim, kavram ve yöntemler içerir. Kurumsal güvenlik konusunu başka bir yazıda ele alacağız.

Kişisel güvenlik, evinde veya cep telefonunda internette sörf yapan, bilgisayar veya cep telefonu uzun süreli internete bağlı kalan kişilerin alması gereken önlemleri içerir.

Önce saldırıya uğramadan önce almanız gereken önlemleri, daha sonra saldırıya uğradıktan sonra yapmanız gerekenleri açıklayacağız.

İnternete chat, sosyal medya uygulamaları, gazete siteleri, bazen alışveriş bazen bilgi arama amacıyla her gün defalarca girersiniz. Bazen daha önce hiç girmediğiniz siteler karşınıza çıkar. Chrome, yandex gibi tarayıcılar genellikle güvenli olmayan siteler konusunda sizi uyarır ancak her zaman koruyamazlar.

Şimdi kendinizi nasıl koruyacağınıza gelelim.

1- Mümkün Olduğunca Wifi İle Bağlanmayın

Bilgisayarınıza sızmak isteyenlerin bu iş için kullandığı en basit yoldur wifi. İster acemi ister profesyonel olsun, bir hacker bir kafeye gider PC sini açar, programını çalıştırır ve sizin gelerek PC nizi açıp kafenin ortak Wifisine bağlanmanızı bekler. Wifinizi açtığınızda tüm yazışmalarınızı, girdiğiniz internet sitelerini, PC nizdeki resim, video ve diğer belgelerinizi ele geçirebilir. Bu gibi yerlerde PC nizi internete bağlarsanız içi boş olsun. Ayrıca kullanıcı adı ve şifre gerektiren uygulamalara kesinlikle girmeyin.

Evinizde de Wifi bağlantılarından uzak durun. Wifi ile internete bağlanmak hem baş ağrısına sebep olacaktır. Zamanla iç organlarınızda fonksiyon bozukluklarının oluşması yüksek bir ihtimaldir. Aynı zamanda apartmanda bir kişi Wifi izleme programını kendi PC sine kurmuşsa sizi 24 saat gözetleyebilir. Maalesef PC kamerasından ne yaptığınızı bile görebilir.

2- Mümkünse Bilgisayarınıza Antivirüs Programı Kurun

Bir antivirüs programı sizin bilgilerinizi depolayabilir ama kendisinden başkalarının PC nize sızmasını engelleyerek büyük ölçüde sizi korumuş olur. Bu koruma %100 olmayıp %70’ler seviyesinde olacaktır ve alacağınız önlemlerin bir parçası olacaktır.

3- Saldırganlar Size Hangi Yollardan Saldırıyor

Şimdi Wifi dışındaki saldırı yöntemlerini inceleyelim. Öncelikle internete bağlıysanız her halukarda saldırıya açık olduğunuzu kabul etmeniz gerekiyor. İnternete girmenin kaçınılmaz sonuçlarından birisi siber saldırıya uğramaktır. Bunu normal kabul etmelisiniz. Saldırganlar size saldırmak için bazen bir link kullanırlar, linke tıkladığınızda bilgisayarınıza virüs yerleştirilir. Bazen e-mail adresinize bir posta gönderirler, bu e-postayı yanıtlarsanız veya e-postadaki bağlantıyı tıklarsanız hesabınız ve kişisel bilgileriniz ele geçirilebilir. Bazen sosyal medyada DM yoluyla virüslü dosyalar gönderirler. 

Daha kolay bir yol olarak indirdiğiniz herhangi bir uygulama içerisine kötü amaçlı yazılım yerleştirilmiş olabilir. Siz oyun oynarken veya chat yaparken karşı taraf PC nizde ne varsa kendi bilgisayarına çekmektedir.

İlginizi çeken bir videoyu indirebilirsiniz ancak indirdiğiniz sadece video olmayabilir, aslında karşı tarafın virüs dosyasını da PC nize indirmiş olabilirsiniz. 

Çeşitli tarayıcı eklentileri sadece size eğlence ve kolaylık sağlamıyor olabilir, girdiğiniz her siteyi ve bilgisayarınızdaki her şeyi başka bir kişinin PC sine yüklüyor olabilir.

Pekii bunları nasıl yapıyorlar, kolayı var. Bazen bir iyilik kuruluşu gibi görünerek bir bağlantıyı tıklayıp destek olmanız istenir, bazen evden para kazanma teklifi gelir, bazen hayalinizdeki kariyer fırsatları şeklinde mailler veya özel mesajlar gelebilir. Bunların hemen hepsi aynı amaca hizmet etmektedir.

Gördüğünüz gibi tüm saldırıları atlatmak oldukça güç ve karışık bir durum pekii ne yapabilirsiniz. Tabii ki saldırıdan korunmayı öğrenmelisiniz. Aşağıda kendinizi nasıl güvende tutacağınız anlatılmıştır.

4- Önemli Resim, Video ve Dökümanlarınızı Koruma

Mademki öyle veya böyle bir saldırıya uğramanız kaçınılmaz o halde saldırının zayiatını en aza indirmelisiniz. Bunun için öncelikle PC nize herkesin görmesini istemediğiniz özel resim ve videoları kaydetmeyin. Kaybolmasını veya silinmesini veya değiştirilmesini istemediğiniz video, Word, Excel vb. dosyaları bilgisayarınızda tutmayın.

Pekii bu dosyaları nerede tutacaksınız, tabii ki harici bellekte. Bir harici disk veya flash bellek alacaksınız ve önemli resim ve dosyalarınızı bu aygıta yükleyip odanızda herkesin görmeyeceği bir yerde saklayacaksınız. Bu Flash bellek bulunmadan güvendesiniz.

 Şimdi şöyle bir soru çıkıyor, peki bu resimlere bakmak istediğimde veya dosyalar üzerinde çalışmak istediğimde bunu nasıl yapacağım. Bununda bir kolayı var. Flash belleği veya harici diski PC nize takmadan önce internet bağlantınızı kesin, dosyaları PC nize kaydetmeyin. Flash bellek üzerinde çalışın. En güvenli yöntem şudur, bir harici disk alın. Bu harici diskte çalışma yapacağınız veya bir yere mail olarak göndereceğiniz veya sosyal medyada paylaşacağınız dosyalarınızı önce bir flash belleğe atın. Daha sonra harici diski çıkarıp internete bağlanın ve dosyanızı gönderin.

Bilgisayarınızda çok önemli bir dosya, resim vb. bırakmadığınız için kimse sizi bunlarla tehdit edemeyecektir. Şimdi önemli bir başka ayrıntıya geçeceğiz. Diyelim ki size bir tehdit maili geldi.

5- Özel Bilgi ve Görüntüleriniz Elimizde Tehdidi

Size bir mail gelebilir. Bir sabah e-postanızı açtığınızda karşınızda genellikle İngilizce (Türkçe de olabilir) bir mail görebilirsiniz, bu mail spam klasöründe de olabilir.

Saldırgan özel fotoğraf ve videolarınızın elinde olduğunu, girdiğiniz sitelerin bilgisini tuttuğunu veya chatleşmelerinizi kayıt altına aldığını, e-posta ve facebook taki arkadaş listenizin elinde olduğunu ve uygunsuz mesaj ve fotoğraflarınızı tüm arkadaşlarınıza göndereceğini söylemekte ve sizden yüklü bir para istemektedir.

İlk yapmanız gereken şey asla ama asla bu e-postayı yanıtlamamak ve içeriğindeki hiçbir bağlantıyı tıklamamaktır. Zira %99,99 sizin hiçbir bilgi ve belgeniz bu acemi dolandırıcının elinde değildir. Onun amacı kendisine bir cevap maili yazmanız veya size verdiği bir bağlantıyı tarayıcınıza kopyala yapıştır yapmanızı sağlamaktır. Bilgisayarınıza bu yolla sızacaktır. Asla ona cevap vermeyin ciddiye almayın. Bir süre sonra kesilecektir.

Diyelim ki PC nizde gerçekten özel bilgileriniz vardı ve ele geçiren şahıs bir iki örneği size attı. Bunları yayınlamamak ve silmek için sizden para istedi. Bu durumda ne yapmalısınız?

İnternet saldırganlarından korunmanın ve onları yenilgiye uğratmanın olmazsa olmaz şartı asla teslim olmamaktır. Evet, birkaç uygunsuz mesaj ve resimleriniz kesin başkasının elinde olabilir ama bu kişinin istediklerini yaparsanız başka bir mahreminiz daha açığa çıkıyor. Bu bilgileri gizlemesi için bir şahsa para veriyorsunuz, bu birçok istihbarat kurumunun eline geçebilir veya o kişi yaptığınız ödemeyi de kaydeder. Bu kişi bir kez alıştı mı asla vazgeçmez, sürekli para ister. Eğer kadınsanız başka istekleri de olacaktır. Yapmanız gereken şey o şahsa asla para vermemektir ve mümkünse polise gidip yardım istemektir. Pekala birkaç resminiz veya videonuz bir şahsın eline geçebilir ama hayatınızı kaptırmayın. O kişilere asla istediklerini vermeyin. Bu kişiler istediklerini elde edemeyince zaten vazgeçeceklerdir. Eğer yayınlarlarsa bulunup yargı önüne çıkarılmaları kolay olur. Uluslararası siber suçlarla mücadele anlaşmaları çerçevesinde her ülke bu sapıkların izini sürmektedir.

Ayrıca gizli birşeyiniz ortaya çıkarsa utanmayın, korkmayın. Zaten yaptığınız birşeydir. Sizinle dost olan olsun, olmayan olmasın. Siz her zaman özgür kalmaya ve kendiniz olmaya bakın.

6- İnternette Chat Güvenliği

İster tanıdıklarınızla olsun, ister tanımadığınız kişilerle olsun. İnternette yaptığınız chat işlemleri; polis tarafından izleniyor olabilir, antivirüs programları tarafından izleniyor olabilir, tarayıcılar bu yazışmaları bir yere kaydediyor olabilir, kullandığınız chat programı zaten yazışmalarınızı kaydediyor, işletim sistemi, isterse onlar da kaydeder. Yani illa bir hackerin bilgisayarınıza sızması şart değil. En az 10 bilgisayarın chatleşmelerinizi bir yere kaydetmesi olası. Peki hackerler dışındaki kişiler bunu size karşı kullanabilir mi? Genelde hayır. Siz önemli bir şahıs olmadıkça asla bunlar önünüze getirilmez, ama kaydedilebilir.

Şimdi tüm yazışmalarınızın illa bir yere kaydedildiğini bildiğinize göre sizde chatleşmelerinizi ona göre yaparsanız hackerlerin eline de düşmemiş olursunuz.

1- İnternette tanıştığınız kişilere ne olursa olsun, hiçbir kişisel bilginizi vermeyin.

2- Kötü niyetli insanlar çoğunlukla melek yürekli adam rolü yapar. Öyle sizi biraz öven kendini iyi gösteren kişilere hemen telefon, adres vb. bilgilerinizi vermeyin. Onlarla kesinlikle sıkı dost olmayın ve yazışmaları sürdürmeyin. Bu insanlar bir kurbanı düşürmek için gerekirse 3 yıl süren dostluklar yapmaktadır.

3- İnternette tanıdığınız bir kişi ile buluşmaya gittiğinizde sizden bir daha haber alınamayabilir. Yabancı bir ülkeye kaçırılarak fuhuşa zorlanabilir veya organ mafyasına satılabilirsiniz.

4- İnternet ortamı her çeşit sabıkalı kişinin avını kolladığı bir ortamdır. İşi gücü olan, temiz, ahlaklı insanlar öyle PC başında chat yaparak tanışmaya çalışmaz, onların çevresi zaten insan doludur, vakitleri yoktur.

5- Size kendisini subay, polis, işadamı vb. gösteren kişilere kanmayın. En fazla yalanı en suçlu insanlar söyler. Bu kişilerle chatleşmeyi kesin. Devam ederlerse hemen polise bildirin.

6- Tanıdıklarınızla chat yaparken gizli saklı bilgilerinizi paylaşmak zorunda değilsiniz. Duyulmasını istemediğiniz mahrem şeyleri internet ortamında dile getirmekten kaçının.

7- Çevrenizde görerek tanımış olduğunuz arkadaşlarınızla buluşun, yemek yiyin, kafeye gidin, sohbet edin, yürüyüş yapın. Böylece sürekli sosyal medyaya takılmaktan ve chat programlarını kullanmaktan kurtulmuş olursunuz. Hem sosyalleşirsiniz, hem kan dolaşımınız artar, stresten kurtulmuş olursunuz.

7- Cep Telefonu Güvenliği

Ben en akıllı telefonun akıllı olmayan telefonlar olduğunu kabul ederim. Yani Android ve türevi yazılımların yüklenemediği, internette çat-pat uygulama indirilemediği, konum vb. bilgisinin alınmadığı telefonların en güvenli ve en akıllı telefonlar olduğunu düşünürüm.

Siz internette bir oyun bulup indirerek oyun oynar, hoşça vakit geçirirsiniz. Ama bu oyunun arkasındaki güçler istediklerinde telefonunuzdaki tüm konuşmalarınızı dinleyebilir, telefonunuzun kamerasını ve hoparlörünü kullanabilir. Yerinizi tespit edebilirler. Bu durumda ne yapmalısınız. Öncelikle telefonunuza kurumun ve güvendiğiniz yerler (Google, Bankanız, Telefon firmasının güncelleme yazılımları vb.) dışında hiçbir yazılım indirmeyin ve çalıştırmayın. Telefon ile gelen oyunlar dışında oyun oynamayın. Unutmayın siz oynayan değil, oynatılan kişi olmaktasınız.

Zamanınız önemlidir. Kitap okuyun, spor yapın, dans edin, kendinizi geliştirin. Gittikçe canavarlaşan küresel pazarın kurbanlarından biri olmayın.

8- 

Sosyal Medya Güvenliği

Sosyal medyaya uzun süre takılıyor musunuz? Takılıyorsanız neden? Kimlerin yazdıklarını okuyorsunuz. Bir şarkıcı, bir sinema sanatçısı veya bir manken size ne gibi bilgiler verebilir. Bunlardan ne öğrenebilirsiniz. Neden yararlı bir kitap alarak kendinizi geliştirmezsiniz de, bu kişilerin yazdıklarını takip edersiniz. Onlar sizin ziyaretlerinizden milyonlarca dolar kazanabilir, fakat siz onları takip ederek sadece zamanınızı değil bazen telefonunuzu, bazen paranızı, bazen önemli dosyalarınızı kaybedebilirsiniz.

Fazla takipçisi olan herkes profesör değildir, doçent değildir, bilim adamı değildir, öyle değil mi? bunların %99’u boş gezenin, gevezenin, laf tulumbasının tekidir. Bunlara zamanınızı vermeyin. Bu insanlar için birer sermaye aracı olmayın.

Sosyal medyada size gelen DM lerdeki linkleri tıklamayın, dosyaları açmayın. Genelde sosyal medyadaki kişilerin %90'ı farklı isim ve resim kullanmaktadır. Aynı kişi 5-10 hesap açarak herbirinde farklı kişilikmiş gibi davranabilmektedir. Sahte yöntemlerle takipçi sayısını olduğundan yüksek göstermekte ve sanki çok önemli bir kişiymiş gibi davranabilmektedirler. Herkesçe tanınan ve hesabında orijinal hesap ibaresi olmayanlar dışında kimseyi ciddiye almayın. Bir kişi sosyal medyada hem muhalif, hem yandaş, hem şiddet karşıtı, hem şiddet yanlısı vb. hesaplar açarak herkesin içine girebilmektedir.

Eğer sosyal medyada çok güvendiğiniz bir kişinin mesela bir hareket yanlısının tam karşı tarafta yer aldığını ve onların dediğini yaptığını görseniz sanırım bir daha girmek istemezsiniz.

Sanırım size kişisel korunma yolları hakkında bayağı bilgi verdim. İnternet ortamının tümüyle güvensiz olduğunu kabul etseniz bile yukarıda dediklerimi uygulamanız durumunda asla özel bilgileriniz başkalarının eline geçmez ve geçse bile size hiçbir şey yapamazlar.

Üşenmeyin, Paniğe kapılmayın, Kararlı kalın, Zinde kalın, Güvende kalın.

SANATSAL BİLGİ

19/01/2019