OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USÜLLERİ

Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar, ülkenin bütünlüğünü tehlikeye düşürecek fiili durumların ortaya çıkması veya savaş gibi durumlarda olağanüstü hal veya sıkıyönetim ilan edilir.

 Olağanüstü Hal

Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik durum halleri ile Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması durumudur.

Olağanüstü Halin İlanı

Olağanüstü halin uygulanmasını gerektirecek bir durumun ortaya çıkmasıyla birlikte cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü aldıktan sonra yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.

Olağanüstü hal kararı resmi gazetede yayımlanır ve hemen Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Meclis olağanüstü hal süresini değiştirebilir.

Olağanüstü hal kararının hangi sebeple alındığı, bölgesi ve süresi, Türkiye Radyo ve Televizyonuyla ve diğer araçlarla ilan edilir.

Yükümlülükler

Olağanüstü hal ilan edilmesi durumunda, felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafisi için ihtiyaç duyulan ve hemen sağlanamayan para ve her türlü para ve taşınır ve taşınmaz mallar ve yapılması gerekli işler;

para, mal ve çalışma yükümlülüğü yoluyla sağlanır.

SIKIYÖNETİM

Anayasanın tanıdığı hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelen ve olağanüstü hal ilanını gerektiren hallerden daha vahim şiddet hareketlerinin yaygınlaşması veya savaş hali,savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, ayaklanma olması veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve fiili kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması sebebiyle, cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü aldıktan sonra, süresi altı ayı aşmamak üzere yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bölümünde sıkıyönetim ilan edilir. Bu karar derhal Resmi Gazetede yayımlanır. Aynı gün T.B.M.M nin onayına sunulur.

Sıkıyönetim süresinde cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu sıkıyönetim halinin gerekli kıldığı konularda kanun hükmünde kararname çıkarabilir.

Sıkıyönetim her defasında dört ayı aşmamak üzere uzatılması Türkiye Büyük Millet Meclisi nin kararına bağlıdır. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz.

Sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği, idare olan ilişkileri, hürriyetlerin nasıl kısıtlanacağı veya durdurulacağı ve savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde vatandaşlar için getirilecek yükümlülükler kanunla düzenlenir. Sıkıyönetim komutanları Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak çalışırlar.