TÜRKİYENİN ÖNEMLİ NEHİRLERİ
Türkiye’nin en önemli nehirlerinden Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya Irmakları. Geçtikleri şehirler, havzaları ve uzunlukları. Denize döküldükleri yerler ve nehir haritaları.
Kızılırmak
İç Anadolu Bölgesinin en doğusunda yer alan Sivas ilinde, Kızıldağ’ın güney yamaçlarından doğar. Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Aksaray, Çankırı, Çorum ve Samsun illerinden geçerek Bafra burnundan denize dökülür. Türkiye içinden doğup, yine Türkiye içinden denize dökülen akarsuların en uzunu olan nehrin uzunluğu 1.355 km dir, kar ve yağmur sularıyla beslendiğinden düzensiz bir akış rejimine sahiptir. Nehrin debisi temmuz – şubat ayları arasında en düşük seviyesinde olur. Mart ayında karların erimesi ve bahar yağmurlarıyla beraber debisi hızla yükselir. Nisan ayında, nehrin debisi en yüksek değerlerine ulaşır. Denize döküldüğü yerde Kızılırmak Delta’sını oluşturmuştur. Bu deltada irili ufaklı birçok göl bulunur. Bu delta önemli bir kuş yaşam alanıdır.
Nehrin Havzasının genişliği 77.100 km^2 dir.
Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak nehrin başlıca kollarıdır.
Antik çağdaki adı tuzlu su anlamına gelen Halys’tir.
Kızılırmak Nehri üzerinde 7 adet baraj bulunmaktadır. Bunlar;
1- Yamula Barajı – Kayseri
2 – Sarıoğlan Barajı - Kayseri
3 – Kesikköprü Barajı – Ankara
4 – Hirfanlı Barajı – Ankara
5 – Kapulukaya Barajı – Ankara
6 – Altınkaya Barajı – Samsun (Bafra Ovası)
7 – Derbent Barajı - Samsun (Bafra Ovası)
8 – Obruk Barajı – Çorum
Şehir sınırları içerisinde bulunurlar.
Sakarya Nehri
Türkiye’de doğup yine Türkiye’de denize dökülen ikinci en uzun nehir Sakarya Nehridir. Türkiye’de havzası bulunan akarsulardan ise Fırat ve Kızılırmak nehirlerinden sonra üçüncü en uzun nehirdir.
Sakarya Nehri, Eskişehir’in Çifteler ilçesinde doğar ve daha sonra birçok küçüklü büyüklü derelerle beslenir, Sakarya Karasu da Karadeniz’e dökülür.
Sakarya Nehri, Sakarya, Bolu, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Bursa, Kütahya, Afyon, Konya illerinden geçer. Nehrin kolları ise Porsuk Çayı, Ankara Çayı, Mudurnu Çayı, Kocaçay, Kirmir Çayı, Çark Suyu, Darıçay Deresidir.
Nehir uzunluğu 824 km, beslenme havzasının genişliği ise 53.800 km^2 dir. Havza alanı Türkiye arazisinin %7,46 sı büyüklüğündedir.
Sakarya Nehri’nin antik çağdaki adı Sangarius’tur. Sangarius antik çağda nehir tanrısı kabul edilmiştir.
Nehir üzerinde Sarıyar Barajı, Gökçekaya Barajı, Yenice Barajı, Pamukova Barajları bulunur.
Gökçekaya Barajı – Eskişehir
Sarıyar Barajı – Ankara
Yenice Barajı – Eskişehir
Pamukova Akçay Barajı – Sakarya
Şehir sınırları içerisinde bulunurlar.
Yeşilırmak
Türkiye’nin sınırları içerisinde doğup yine ülkemiz sınırları içerisinde denize dökülen en uzun beşinci nehir, Yeşilirmak Nehri’dir. Bu nehirde Kızılırmak gibi Sivas ilinden doğar. Doğduğu yer Sivas ilinin kuzeyinde yer alan Kösedağ etekleridir. Sivas, Tokat, Amasya illerini dolaşarak Samsun ilinde Çarşamba Ovasından denize dökülür. Nehrin uzunluğu 519 km dir.
Nehrin havzasının genişliği 38.387 km^2 dir. Nehri besleyen kaynaklar ve birçok yan kol, havzanın doğu ve güney sınırlarını oluşturan dağlardan doğmaktadır. Yeşilırmak Nehrinin belli başlı yan kolları, Kelkit, Çemerek, Çorum ve Tersakan Çaylarıdır.
Yeşilırmak Nehrinin adı Antik Çağda İris olarak geçmektedir.
Yeşilırmak üzerinde Almus, Hasan Uğurlu, Suat Uğurlu ve Ataköy Barajları bulunur.
Almus Barajı – Tokat
Hasan Uğurlu Barajı – Samsun
Suat Uğurlu Barajı – Samsun
Ataköy Barajı – Tokat
Şehir sınırları içerisinde bulunurlar.
Fırat ve Dicle Nehirleri
SANATSAL BİLGİ
08/11/2016